Αριθμός Απόφασης: Α 273/2024
ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ
ΠΕΙΡΑΙΑ
ΤΜΗΜΑ
5ο ΤΡΙΜΕΛΕΣ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 22α Σεπτεμβρίου 2023, με την εξής σύνθεση: Αθανάσιος Σκουρλής, Πρόεδρος Πρωτοδικών Δ.Δ., Μαρία Παπουτσάκη, Διαμάντα Καλλιγέρου (Εισηγήτρια), Πρωτοδίκες Δ.Δ. και γραμματέα την …, δικαστική υπάλληλο,
γ ι α να δικάσει τη με χρονολογία κατάθεσης ….2019 αγωγή,
τ ο υ …..
κ α τ ά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) με την επωνυμία “[…]”, το οποίο εκπροσωπείται από το Διοικητή του ….
Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφτηκε κατά το νόμο
1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, η οποία νομίμως φέρεται προς συζήτηση σε συνέχεια της ……. απόφασης του Δικαστηρίου τούτου και για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται η καταβολή τέλους δικαστικού ενσήμου (άρθρο 274 του Κ.Δ.Δ.), ο ενάγων, ως το αίτημά του περιορίστηκε νομίμως από καταψηφιστικό σε έντοκο αναγνωριστικό, δια των νομίμως, από …. και …., υποβληθέντων υπομνημάτων του, ζητεί παραδεκτώς, με απόφαση που θα κηρυχθεί προσωρινώς εκτελεστή, να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου να του καταβάλει, νομιμοτόκως, από την επίδοση της αγωγής και έως την πλήρη εξόφληση, το συνολικό ποσό των 310.040 ευρώ (και όχι το, προφανώς εκ παραδρομής, αναγραφόμενο στο δικόγραφο της αγωγής ποσό των 311.210 ευρώ), ως αποζημίωση, δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα, προκειμένου για την αποκατάσταση της ζημίας που, ως διατείνεται, υπέστη, από παράνομες, κατά τους ισχυρισμούς του, πράξεις και παραλείψεις οργάνων (ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό) του εναγομένου ν.π.δ.δ., κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Ειδικότερα, ο ενάγων ζητεί, όπως αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να του καταβάλει: α. το ποσό των 300.000 ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση προς αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης, β. το ποσό των 3.760 ευρώ, ως περιουσιακή ζημία (θετική και αποθετική), γ. το ποσό των 1.150 ευρώ, ως αποκατάσταση της περιουσιακής του ζημίας (ιατρικές δαπάνες) και δ. το ποσό των 5.130 ευρώ, ως δαπάνη πλαστικής επέμβασης κοιλιοπλαστικής, στην οποία πρόκειται να υποβληθεί στο μέλλον, προς αποκατάσταση της βαρύτατης σωματικής βλάβης που υποστηρίζει ότι υπέστη για την αυτή ως άνω αιτία.
2. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝΑΚ – Π.Δ. 456/1984 – A΄ 164) προβλέπεται ότι: “Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης, που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος […]” και στο άρθρο 106 ότι: “Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη … ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους”. Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση ή παράλειψη έκδοσης μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης, αλλά και από παράνομες υλικές ενέργειες ή παραλείψεις οφειλομένων νομίμων υλικών ενεργειών των οργάνων των ν.π.δ.δ., εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις προέρχονται από την οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών αυτών και δεν συνάπτονται με την ιδιωτική διαχείριση της περιουσίας τους, ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου, που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (ΑΕΔ 5/1995, ΣτΕ 1964-1972/2021 7μ., 2240/2021, 252/2020, ΔΕφΘεσ/νίκης 509/2023).
3. Επειδή, περαιτέρω, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, ερμηνευομένων σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 929 και 930 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ), οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως και επί ευθύνης του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ., όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των προαναφερομένων διατάξεων, το Δημόσιο ή το ν.π.δ.δ. υποχρεούται να αποκαθιστά κάθε θετική ή αποθετική ζημία (διαφυγόν κέρδος) από αδικοπραξία, δικαιούχος, δε, της αποζημίωσης είναι εκείνος που ζημιώθηκε άμεσα από αυτήν. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας προσώπου, υποκείμενο του προσβληθέντος δικαιώματος και, επομένως, δικαιούχος της αποζημίωσης, κατά το άρθρο 929 εδ. α’ του ΑΚ, είναι το πρόσωπο αυτό (ΣτΕ 2559/2007 7μ., 2796/2006 7μ., 804, 908/2022, ΔΕφΠειραιώς 1539/2023). Στην τελευταία, αυτή, περίπτωση, η αποζημίωση περιλαμβάνει, εκτός από τα νοσήλια και τη ζημία που έχει ήδη επέλθει (θετική και αποθετική), ο,τιδήποτε ο παθών θα στερείται στο μέλλον (μέλλουσα αποθετική ζημία ή διαφυγόν κέρδος) ή θα ξοδεύει επιπλέον, εξαιτίας της αύξησης των δαπανών του (μέλλουσα θετική ζημία). Η μέλλουσα θετική ζημία, η οποία πρέπει να προσδιορίζεται σαφώς στην αγωγή, περιλαμβάνει ορισμένες, συνήθως επαναλαμβανόμενες και διαρκείς δαπάνες, που γίνονται για τον περιορισμό ή την ελάφρυνση των δυσμενών συνεπειών, οι οποίες παραμένουν στον παθόντα μετά την αποκατάσταση της σωματικής του βλάβης (πρβλ. ΑΠ 1344/2021, 853/2017, 895/2013, ΣτΕ 624/2016), μεταξύ των οποίων το κόστος ιατρικών εξετάσεων, χειρουργικών επεμβάσεων, νοσηλίων και φαρμάκων (πρβλ. ΑΠ 624/1993), με ελεύθερη από τον ίδιο επιλογή θεραπευτικού ιδρύματος, θεράποντος ιατρού και θεραπευτικής μεθόδου (πρβλ. ΑΠ 481/2016, ΕφΑθηνών 3362/2021), αποκαθίσταται, δε, εφόσον η επέλευσή της είναι βέβαιη και η έκτασή της δύναται από τώρα να προσδιοριστεί, όχι, όμως, όταν είναι ενδεχόμενη και υποθετική (πρβλ. ΣτΕ 1369/2018 7μ., ΣτΕ 370/2023, 540/2021, ΔΕφΑθηνών 1416/2021), στοιχεία που πρέπει να επικαλείται και να αποδεικνύει ο ίδιος ο ενάγων (πρβλ. ΑΠ 909/2022, 1935/2013, 634/2010, ΕφΠατρών 106/2022).
4. Επειδή, στο άρθρο 5 της Σύμβασης της 4ης Απριλίου 1997 του Συμβουλίου της Ευρώπης (“Για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας του ατόμου σε σχέση με τις εφαρμογές της βιολογίας και της ιατρικής: Σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη Βιοϊατρική” – Σύμβαση του Οβιέδο), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Ν. 2619/1998 (Α΄ 132), προβλέπεται ότι: “Επέμβαση σε θέματα υγείας μπορεί να υπάρξει μόνον αφού το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δώσει την ελεύθερη συναίνεσή του, κατόπιν προηγούμενης σχετικής ενημέρωσής του. Το πρόσωπο αυτό θα ενημερώνεται εκ των προτέρων καταλλήλως ως προς τον σκοπό και τη φύση της επέμβασης, καθώς και ως προς τα επακόλουθα και τους κινδύνους που αυτή συνεπάγεται”. Εξάλλου, το άρθρο 13 του Α.Ν. 1565/1939 (“Περί κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος” – Α΄ 16), ως ίσχυε πριν από την κατάργησή του με τη διάταξη του άρθρου 341 του Ν. 4512/2018 (Α΄ 5), όριζε ότι: “Ο Ιατρός οφείλει να ασκή ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρηται τόσον εν τη ασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρεπείας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το Ιατρικόν επάγγελμα” και το άρθρο 24 ότι: “Ο Ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της Ιατρικής επιστήμης, και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχυούσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγειών”. Περαιτέρω, ο Ν. 3418/2005 (“Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας” – Α΄ 287) ορίζει, στο άρθρο 2, ότι: “1. Η άσκηση της ιατρικής είναι λειτούργημα που αποσκοπεί στη διατήρηση, βελτίωση και αποκατάσταση της σωματικής, πνευματικής και ψυχικής υγείας του ανθρώπου, καθώς και στην ανακούφισή του από τον πόνο. 2. Ο ιατρός τηρεί τον όρκο του Ιπποκράτη, ασκεί το έργο του σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και πρέπει, κατά την άσκηση του επαγγέλματός του, να αποφεύγει κάθε πράξη ή παράλειψη η οποία μπορεί να βλάψει την τιμή και την αξιοπρέπεια του ιατρού και να κλονίσει την πίστη του κοινού προς το ιατρικό επάγγελμα. Οφείλει, επίσης, να διατηρεί σε υψηλό επίπεδο την επαγγελματική του συμπεριφορά, ώστε να καταξιώνεται στη συνείδηση του κοινωνικού συνόλου και να προάγει το κύρος και την αξιοπιστία του ιατρικού σώματος. Ο ιατρός πρέπει να επιδεικνύει τη συμπεριφορά αυτή όχι μόνον κατά την άσκηση του επαγγέλματός του, αλλά και στο πλαίσιο της γενικότερης κοινωνικής έκφανσης της προσωπικότητάς του. 3. Το ιατρικό λειτούργημα ασκείται σύμφωνα με τους γενικά αποδεκτούς και ισχύοντες κανόνες της ιατρικής επιστήμης. Διέπεται από απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια […]”, στην παρ. 3 του άρθρου 4 ότι: “Ο ιατρός οφείλει, χωρίς να περιορίζεται η ηθική και επιστημονική ανεξαρτησία του, και χωρίς να παραβλέπει το όφελος του συγκεκριμένου ασθενή, να συνταγογραφεί και να προχωρεί μόνο στις ιατρικές πράξεις οι οποίες είναι απαραίτητες για την εξασφάλιση της ποιότητας, της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας της υγειονομικής φροντίδας ή της θεραπείας που παρέχεται” και στην παρ. 1 του άρθρου 10 ότι: “Η άσκηση της ιατρικής γίνεται σύμφωνα με τους γενικά παραδεκτούς κανόνες της ιατρικής επιστήμης. Ο ιατρός έχει υποχρέωση συνεχιζόμενης δια βίου εκπαίδευσης και ενημέρωσης σχετικά με τις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης και της ειδικότητάς του”.
5. Επειδή, κατά την έννοια του άρθρου 24 του ως άνω Α.Ν., το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του Αστικού Κώδικα (άρθρο 47 του ΕισΝΑΚ), των διατάξεων του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και σε συνδυασμό με τα άρθρα 330, 652 και 914 του ΑΚ, ο ιατρός ευθύνεται σε αποζημίωση για τη ζημία, που υπέστη ασθενής του από κάθε αμέλεια αυτού, ακόμη και ελαφρά, αν, κατά την εκτέλεση των ιατρικών του καθηκόντων, παρέβη την υποχρέωσή του να ενεργήσει σύμφωνα με τις αρχές και τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια, ήτοι αυτήν που αναμένεται από το μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του (ΣτΕ 156/2022, 621, 675/2021, 2736/2017, ΔΕφΑθηνών 1393/2022 – πρβλ. ΑΠ 1136/2014, 2021/2009). Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ανάλογη ευθύνη και για καταβολή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης του παθόντος ασθενούς, κατά τα διαλαμβανόμενα στις διατάξεις των άρθρων 299 και 932 του ΑΚ (ΣτΕ 577/2023, 1152/2021, ΔΕφΑθηνών 3266/2023, ΔΕφΧανίων 472/2023). Περαιτέρω, από τις αυτές ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι συντρέχει νόμιμος λόγος ευθύνης του ν.π.δ.δ. προς αποζημίωση, όχι μόνον όταν από πράξεις ή παραλείψεις ή υλικές ενέργειες οργάνων του, κατά την ενάσκηση της ανατεθειμένης σε αυτά ιατρικής περίθαλψης ασθενών, που σχετίζεται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας, παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται, από τα συγκεκριμένα όργανα, ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις, που απορρέουν από τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, τα δεδομένα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης, με αποτέλεσμα να προσβάλλεται το, συνδεόμενο με την προσωπικότητα των ασθενών, αγαθό της υγείας και σωματικής ακεραιότητας. Εξάλλου, ο ιατρός είναι υποχρεωμένος, αφενός μεν, να παρέχει σε κάθε χρήστη των κρατικών υπηρεσιών υγείας τις υπηρεσίες, που αρμόζουν στην κατάστασή του και είναι αντικειμενικά ικανές να οδηγήσουν στην καλύτερη δυνατή βελτίωση της υγείας του και, αφετέρου δε, να συμμορφώνεται, σε κάθε περίπτωση παροχής ιατρικών υπηρεσιών, προς τις θεμελιώδεις αρχές της ιατρικής επιστήμης και της κτηθείσης πείρας, καθώς και να επιδεικνύει επιμέλεια, πέραν εκείνης που απαιτείται από τις διατάξεις του άρθρου 330 του ΑΚ στις συναλλαγές, ευθυνόμενος, εάν ενήργησε κατά παράβαση των παραπάνω κανόνων. Αντιθέτως, ουδεμία ευθύνη υπέχει, εάν άσκησε τα καθήκοντά του με ζήλο και αφοσίωση και ενήργησε σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και εμπειρίας (de lege artis) και, ειδικότερα, ως θα ενεργούσε, κάτω από τις ίδιες συνθήκες και περιστάσεις (ιστορικό ασθενούς, κλινική συμπτωματολογία, υλοτεχνική υποδομή, σε επίπεδο μέσων εργαστηριακής διάγνωσης, φαρμακευτικής και εν γένει θεραπευτικής επέμβασης και αγωγής κ.λπ.) και έχοντας στη διάθεσή του τα αυτά μέσα, ένας συνετός και επιμελής ιατρός και, πιο συγκεκριμένα, ένας, αντίστοιχης ειδικότητας, μέσος εκπρόσωπος του κύκλου του (ΑΠ 1478/2018, 1693/2013).
6. Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο 929 εδάφιο πρώτο του ΑΚ διαλαμβάνεται ότι: “Σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας προσώπου η αποζημίωση περιλαμβάνει, εκτός από τα νοσήλια και τη ζημία που έχει ήδη επέλθει, ο,τιδήποτε ο παθών θα στερείται στο μέλλον ή θα ξοδεύει επιπλέον εξαιτίας της αύξησης των δαπανών του”. Κατά τη διάταξη αυτή, σε περίπτωση που, εξαιτίας του είδους και της σοβαρότητας της βλάβης του παθόντος, αυτός αδυνατεί να αυτοεξυπηρετηθεί και έχει ανάγκη πρόσληψης βοηθού για τη φροντίδα και την εξυπηρέτησή του, έργο που αναλαμβάνει με εντατικοποίηση δυνάμεων οικείο του πρόσωπο, το οποίο καλύπτει δεδομένη ανάγκη, θεμελιώνεται αξίωση αποζημίωσης του παθόντος κατά του υποχρέου. Και τούτο, διότι η μη καταβολή ανταλλάγματος δεν δύναται να αποβεί προς όφελος του ζημιώσαντος. Συνεπώς, αυτός που έχει υποστεί βλάβη της υγείας του και δέχεται αυξημένες φροντίδες οικείου του προσώπου δικαιούται να απαιτήσει από τον υπόχρεο προς αποζημίωση το ποσό, που θα κατέβαλε σε τρίτο πρόσωπο, το οποίο θα προσελάμβανε για το σκοπό αυτό, έστω και αν δεν καταβάλλει τέτοιο ποσό στους οικείους του, που ασχολούνται ή θα ασχολούνται με τη φροντίδα του (ΣτΕ 116/2019, 1481/2014, ΔΕφΑθηνών 3444, 670/2023 – πρβλ. ΑΠ 12/2020, 553/2019). Εξάλλου, σε περίπτωση συνδρομής των προϋποθέσεων εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, το Δημόσιο ή το ν.π.δ.δ. υποχρεούνται να αποκαταστήσουν, δυνάμει της διάταξης του άρθρου 298 του ΑΚ, κάθε θετική ζημία, καθώς και το διαφυγόν κέρδος του ζημιωθέντος, ήτοι την αποκατάσταση, τόσο της ζημίας, την οποία υπέστη η περιουσία του ζημιωθέντος, ως υπήρχε κατά το χρόνο της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή της υλικής ενέργειας των οργάνων του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ., όσο και της ζημίας, την οποία υπέστη ο ζημιωθείς μέσω της στέρησης – συνεπεία της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας των οργάνων του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. – παροχών, τις οποίες, μετά πιθανότητας, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων ή τις ειδικές περιστάσεις, και, ιδίως, τα προπαρασκευαστικά μέτρα που έχουν ληφθεί, αυτός θα αποκόμιζε στο μέλλον, εάν δεν είχε μεσολαβήσει η παράνομη πράξη ή παράλειψη ή υλική ενέργεια των παραπάνω οργάνων (πρβλ. ΣτΕ 1109/2022 7μ., ΣτΕ 451/2013 7μ., ΣτΕ 2101/2023, 1202/2022, 2240/2021).
7. Επειδή, επίσης, στο άρθρο 932 του ΑΚ ορίζεται ότι: “Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, […]”. Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι, ανεξαρτήτως της αποζημίωσης για την περιουσιακή ζημία, παρέχεται στο δικαστήριο η ευχέρεια, αφού εκτιμήσει τα πραγματικά περιστατικά, που θέτουν υπόψη του οι διάδικοι (βαθμό πταίσματος του υποχρέου, είδος προσβολής, περιουσιακή και κοινωνική κατάσταση των μερών κ.λπ.) και με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να επιδικάσει εύλογη, κατά την κρίση του, χρηματική ικανοποίηση, λόγω ηθικής βλάβης, ήτοι χρηματική ικανοποίηση, ανάλογη με τις περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης (ΣτΕ 1196/2022 7μ., ΣτΕ 1765/2022, 540/2021, ΔΕφΠειραιώς 622/2021).
8. Επειδή, περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 931 του ΑΚ προβλέπει ότι: “Η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης, αν επιδρά στο μέλλον του”. Από τη διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 298, 299, 929 και 932 του αυτού ως άνω Κώδικα, συνάγεται ότι η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενείται στον παθόντα, εκτός από την επίδραση που δύναται να ασκήσει στις παροχές που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 929 και 932 του ΑΚ, είναι δυνατόν να θεμελιώσει και αυτοτελή αξίωση για αποζημίωση, που δεν μπορεί να καλυφθεί εντελώς με τις παροχές από τις διατάξεις των άρθρων 929 και 932 του ΑΚ., αν επιδρά στο μέλλον του, ήτοι στην επαγγελματική, οικονομική και κοινωνική του εξέλιξη. Δεν απαιτείται βεβαιότητα δυσμενούς επιρροής στο μέλλον του προσώπου, αλλά αρκεί και απλή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, δυνατότητα. Επομένως, για τη θεμελίωση της αυτοτελούς αυτής αξίωσης απαιτείται να συντρέξουν ιδιάζοντα περιστατικά, πέρα από εκείνα που απαιτούνται για τη θεμελίωση αξιώσεων, με βάση τα άρθρα 929 και 932 του ΑΚ, τα οποία συνθέτουν την έννοια της επίδρασης της αναπηρίας ή της παραμόρφωσης στο μέλλον του παθόντος, περιστατικά, από τα οποία θα πρέπει να προκύπτουν οι ιδιαίτεροι λόγοι, εξαιτίας των οποίων επέρχονται δυσμενείς συνέπειες στην οικονομική, επαγγελματική και κοινωνική πλευρά της μελλοντικής του ζωής. Ως “αναπηρία” θεωρείται κάποια έλλειψη της σωματικής, νοητικής ή ψυχικής ακεραιότητας του προσώπου, ενώ, ως “παραμόρφωση”, νοείται κάθε ουσιώδης αλλοίωση της εξωτερικής εμφάνισης (ΣτΕ 877/2013 7μ., ΣτΕ 2050/2023, 228/2021, 4097/2015, ΔΕφΠατρών 8/2024 – πρβλ. ΟλΑΠ 18/2008). Εξάλλου, προκειμένου να θεμελιωθεί η κατ’ άρθρο 931 του ΑΚ πρόσθετη αποζημίωση πρέπει, κατά κανόνα, η αναπηρία ή παραμόρφωση να υπολογίζεται, κατά τα διδάγματα της επιστήμης, ότι θα είναι διαρκής, ή προσωρινή μεν, αλλά σε βαθμό τέτοιο που έχει, ως αποτέλεσμα, την απώλεια μίας ευνοϊκής ευκαιρίας (πρβλ. ΑΠ 100, 477/2001, ΕφΑθηνών 3362/2021, ΔΕφΘεσ/νίκης 1408/2007). Τέλος, για την πληρότητα του δικογράφου της αγωγής, με την οποία επιδιώκεται αποζημίωση, βάσει του άρθρου 931 του ΑΚ, πρέπει να αναφέρεται σε αυτήν, κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, η ζημία, την οποία υπέστη ο ενάγων, πέρα από αυτήν που ζήτησε ή πρόκειται να υποστεί στο μέλλον. Ιδιαίτερα, δε, πρέπει να εκτίθενται συγκεκριμένα στοιχεία, που συγκροτούν την έννοια της αναπηρίας ή της παραμόρφωσης, ο τρόπος, με τον οποίο τέτοια συνέπεια αποκλείει ή περιορίζει την επαγγελματική, οικονομική ή κοινωνική εξέλιξη του παθόντος, καθώς και ποιά και πόση είναι η ζημία, που αυτός υφίσταται εξαιτίας της αναπηρίας ή της παραμόρφωσής του (ΑΠ 1599/2002, 1073/2001, ΕφΑθηνών 1675/2022, 755/2020).
9. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων και τα από 27.07.2014 και 19.07.2018 πρακτικά εγχείρησης του εναγομένου ν.π.δ.δ., καθώς και από τα ιστορούμενα στην αγωγή, προκύπτουν τα εξής: Ο ενάγων, γεννηθείς το έτος 1996 …….. και σε ηλικία 18 ετών, εισήχθη εκτάκτως, στις 27.07.2014, στην Α’ Χειρουργική Κλινική του εναγομένου Νοσοκομείου, με συμπτώματα σκωληκοειδίτιδας ………. και υπεβλήθη σε υπερηχοτομογραφική εξέταση στο οικείο Ακτινολογικό Εργαστήριο, οπότε και διαπιστώθηκε ότι: “Η σκωληκοειδής απόφυση ελέγχεται διογκωμένη …” (βλ. και την από …….. διάγνωση υπερηχοτομογραφικών ευρημάτων του Ακτινολογικού Εργαστηρίου του εναγομένου ν.π.δ.δ.). Την αυτή ως άνω ημερομηνία (27.07.2014) ο ενάγων υπεβλήθη σε επέμβαση σκωληκοειδεκτομής και παρέμεινε νοσηλευόμενος στο Γενικό Νοσοκομείο […] για τέσσερις ημέρες, οπότε και εξήλθε, στις 31.07.2014 … Περαιτέρω, ο ενάγων εισήχθη εκ νέου, εκτάκτως, στις 19.07.2018, στην αυτή ως άνω Χειρουργική Κλινική του εναγομένου, με εμφανιζόμενο άλγος υπογαστρίου και, αφού πραγματοποιήθηκε σειρά ιατρικών εξετάσεων και διαπιστώθηκε η ύπαρξη ξένου σώματος “στο δεξιό λαγόνιο βόθρο” …, υπεβλήθη σε έκτακτη επέμβαση ερευνητικού – θεραπευτικού χαρακτήρα και, συγκεκριμένα, σε ερευνητική λαπαροσκόπηση – λαπαροτομία. Ειδικότερα, ως αναφέρεται στο σχετικό, από 19.07.2018, πρακτικό εγχείρησης, ο ενάγων υπεβλήθη σε ερευνητική λαπαροσκόπηση – λαπαροτομία, με σκοπό τον περαιτέρω έλεγχο της κοιλίας του, οπότε και έλαβε χώρα διάνοιξη των κοιλιακών τοιχωμάτων και αφαίρεση ξένου σώματος από την κοιλιακή χώρα. Συγκεκριμένα, κατά την επέμβαση αυτή ανευρέθη ξένο σώμα στο μείζον επίπλουν του ενάγοντος (βλ. και το από 27.07.2018 Σημείωμα εξόδου της Α’ Χειρουργικής Κλινικής του εναγομένου ν.π.δ.δ.), το οποίο αφαιρέθηκε, ενώ, συγχρόνως, τοποθετήθηκαν στον ενάγοντα τέσσερις παροχετεύσεις (penrose). Ο ενάγων παρέμεινε νοσηλευόμενος στο εναγόμενο ν.π.δ.δ. για συνολικώς εννέα ημέρες και εξήλθε στις 27.07.2018, με σύσταση για την τέλεση πλύσεων με αδιάβροχες γάζες και ελαφρά δίαιτα για χρονικό πλαίσιο δεκαημέρου.
[…]12. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) η παρανομία αποδίδεται από τον ενάγοντα σε παραλείψεις οργάνων του εναγομένου νοσηλευτικού ιδρύματος να προβεί στην ορθή εφαρμογή των απαραίτητων και επιστημονικώς ενδεδειγμένων μεθόδων για την αντιμετώπιση της κατάστασης της υγείας του και ότι οι ενέργειες αυτές ήταν ιατρικώς ανεπαρκείς και κατά παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και της χειρουργικής τέχνης και β) για την ασφαλή διάγνωση της ένδικης διαφοράς, απαιτούνται ειδικές γνώσεις της ιατρικής επιστήμης, έκρινε αναγκαίο να αναβάλει την έκδοση οριστικής απόφασης και να διατάξει, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 159 έως 166 του Κ.Δ.Δ., τη συμπλήρωση των αποδείξεων, με τη διενέργεια συμβουλευτικής πραγματογνωμοσύνης, διορίζοντας προς τούτο, ως πραγματογνώμονα, τον ιατρό – χειρουργό … Με την … απόφαση του Δικαστηρίου τούτου ο παραπάνω πραγματογνώμονας υποχρεώθηκε, αφού μελετήσει το ιστορικό της υπόθεσης και λάβει υπόψη του όλα τα έγγραφα στοιχεία του φακέλου, να συντάξει αιτιολογημένη έκθεση, στην οποία να διατυπώνει τη γνώμη του, ιδίως για τα ακόλουθα θέματα: Α. Αν, σύμφωνα με το σύνολο των ιατρικών εξετάσεων του ενάγοντος, ιδίως, δε, των απεικονιστικών, προκύπτει ότι το αφαιρεθέν από τον ενάγοντα ξένο σώμα ήταν χειρουργική γάζα, εναπομείνασα από την προηγούμενη χρονικώς επέμβαση σκωληκοειδεκτομής, Β. Αν υπήρξαν ενδεχομένως και ποιές, κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, παράνομες πράξεις, παραλείψεις και υλικές ενέργειες εκ μέρους του χειρουργού ιατρού κατά το πρώτο χειρουργείο, οι οποίες έφεραν, ως αποτέλεσμα, την εγκατάλειψη, εντός του σώματος του ενάγοντος, χειρουργικής γάζας, κατά τη διάρκεια της ως άνω εγχείρησης, Γ. Αν η εγκατάλειψη της χειρουργικής γάζας προκλήθηκε, με οιοδήποτε τρόπο, από τους χειρουργικούς χειρισμούς του ιατρού κατά την πραγματοποιηθείσα χειρουργική επέμβαση (π.χ. με λάθος μέθοδο χειρουργείου, λάθος κατεύθυνση της επέμβασης, λάθος ιατρικά εργαλεία, παράλειψη σταδίου επέμβασης ή ρουτίνας ελέγχου κ.λπ.), Δ. Αν από το σύνολο των εγγράφων της δικογραφίας (πρακτικό χειρουργείου κ.λπ.) διαπιστώνεται οιαδήποτε παράλειψη ή εσφαλμένος, γενικότερα, χειρισμός του ιατρού, που πραγματοποίησε την επέμβαση της σκωληκοειδεκτομής, είτε πριν από αυτή, είτε κατά τη διάρκειά της, είτε μετά από αυτή, που οδήγησε στο ζημιογόνο αποτέλεσμα (βλάβη), ήτοι στην εγκατάλειψη χειρουργικής γάζας στο σώμα του ενάγοντος και, εν τέλει, στην αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού με την πραγματοποίηση δεύτερης χειρουργικής επέμβασης, Ε. Ποιές είναι οι τυχόν επιπλοκές της υγείας, που δύνανται να προκληθούν από την εγκατάλειψη χειρουργικής γάζας εντός της κοιλίας ασθενούς και αν οι περιγραφόμενες, εν προκειμένω, επιπλοκές (αφόρητοι πόνοι, πυρετός, έμετοι, έντονη σωματική κόπωση, κίνδυνος σηψαιμίας) οφείλονται στο δεδομένο γεγονός ή αποτελούν – έστω και σπάνιες – επιπλοκές της συγκεκριμένης χειρουργικής επέμβασης (σκωληκοειδεκτομή), με ειδική αναφορά σε ποσοτικές μετρήσεις για τη συχνότητα εμφάνισης της επιπλοκής αυτής στις δεδομένες επεμβάσεις, καθώς και με σύγχρονη αναφορά – αν υφίσταται – διεθνώς αναγνωρισμένου ιατρικού πρωτοκόλλου για την αντιμετώπιση της εν λόγω επιπλοκής, ΣΤ. Αν είναι δυνατή η παραμονή ξένου σώματος στον ανθρώπινο οργανισμό, μετά την πραγματοποίηση σκωληκοειδεκτομής και, σε καταφατική περίπτωση, σε τί βάθος χρόνου δύναται να παραμείνει το ξένο σώμα στον οργανισμό και ποιές οι πιθανές οργανικές αντιδράσεις, Ζ. Αν δύναται να αποτελέσει η παραμονή ξένου σώματος στον οργανισμό αιτία για τα οργανικά συμπτώματα που εμφάνισε ο ενάγων, ιδίως, δε, μετά την πάροδο τετραετίας από την πραγματοποίηση εγχείρησης σκωληκοειδεκτομής, Η. Αν η συμπτωματολογία του ενάγοντος μετά την τέλεση της πρώτης επέμβασης, ήτοι ενδεχόμενη ύπαρξη μικροβίου, ενδοκοιλιακή φλεγμονή, πυρετός, έντονοι πόνοι, πιθανή αντίδραση του μείζονος επίπλου του ενάγοντος συνδέεται αιτιωδώς με την εγκατάλειψη ξένου σώματος εντός του και Θ. Εν είδη τελικού πορίσματος: Η βλάβη της υγείας του ενάγοντος, καθώς και η υποβολή του σε δεύτερη επέμβαση συνδέεται ή όχι αιτιωδώς με το πρώτο χειρουργείο, στο οποίο αυτός υπεβλήθη το 2014.
[…]14. Επειδή, εν όψει των ανωτέρω, ιδίως, δε, από το από 19.07.2018, Πρακτικό εγχείρησης του εναγομένου (περί πραγματοποίησης ερευνητικής λαπαροσκόπησης – λαπαροτομίας και αφαίρεσης, από τον ενάγοντα, ξένου σώματος, ευρισκομένου στο μείζον επίπλουν, με επικεφαλής χειρουργείου το χειρουργό ιατρό …), καθώς και την ανωτέρω, από 26.04.2023, πραγματογνωμοσύνη, προκύπτει ότι οι υπεύθυνοι χειρουργοί ιατροί του εναγομένου νοσοκομείου, καθώς και το, συμμετέχον στη δεδομένη επέμβαση, νοσηλευτικό προσωπικό ενήργησαν, κατά την πραγματοποίηση της επέμβασης σκωληκοειδεκτομής στον ενάγοντα, στις 27.07.2014, κατά παράβαση της ιδιαίτερης νομικής τους υποχρέωσης για τη διαφύλαξη της υγείας του. Και τούτο, διότι παρέλειψαν να αφαιρέσουν, κατά την ανωτέρω επέμβαση, μία χειρουργική γάζα (ακτινοσκιερής γραμμικής σήμανσης) και, ως εκ τούτου, δεν επέδειξαν την απαιτουμένη, εκ της ιδιότητάς τους, ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή, κατά τη χειρουργική αντιμετώπιση της παραπάνω ιατρικής περίπτωσης. Απόρροια της παράλειψης αυτής απετέλεσε η διακινδύνευση της υγείας του ενάγοντος, με την ανάπτυξη φλεγμονής, στο σημείο όπου η γάζα αυτή είχε καταλειφθεί, ήτοι στην περιοχή της κοιλιακής χώρας (δεξιό λαγόνιο βόθρο), για την αντιμετώπιση της οποίας ο ενάγων υποχρεώθηκε να υποβληθεί σε νέα χειρουργική εγχείρηση. Εν όψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι γεννάται, εν προκειμένω, δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, αποζημιωτική ευθύνη του εναγομένου, για την προκληθείσα βλάβη της υγείας του ενάγοντος, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αγωγή.
15. Επειδή, ο ενάγων ζητεί να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να του καταβάλει, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και έως την πλήρη εξόφληση, δυνάμει της διάταξης του άρθρου 929 του ΑΚ, το συνολικό ποσό των … ευρώ, ως δαπάνη διενέργειας, στο μέλλον, απαιτουμένης πλαστικής επέμβασης κοιλιοπλαστικής. Ειδικότερα, ισχυρίζεται ότι, συνεπεία των ως άνω παρανόμων πράξεων και παραλείψεων των οργάνων του εναγομένου, υπέστη σοβαρές μετεγχειρητικές βλάβες της κοιλιακής του χώρας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας αποκρουστικής εμφάνισης, λόγω δυσμορφίας των κοιλιακών τοιχωμάτων, καθώς η σωματική αυτή περιοχή του εμφανίζει σειρά παραμορφωτικών ουλών. Προς βελτίωση, δε, της βλάβης του σώματός του απαιτείται, ως προβάλλει, να υποβληθεί, στο άμεσο μέλλον, σε ειδικής φύσης πλαστική επέμβαση κοιλιοπλαστικής, το κόστος της οποίας ανέρχεται στο συνολικό ποσό των … ευρώ (…). Προς επίρρωση των ισχυρισμών του επικαλείται και προσκομίζει τα κατωτέρω έγγραφα: 1. Την από … Ιατρική Γνωμοδότηση του ιατρού …, όπου, σε συνέχεια παράθεσης του ιατρικού ιστορικού του ενάγοντος, αναφέρεται αυτολεξεί ότι: “Γ. Παρούσα Κλινική Κατάσταση … Οι εν λόγω ουλές, χρήζουν προσπάθειας πλαστικής αποκατάστασης, με επέμβαση αφαίρεση από πλαστικό χειρουργό … Ε. Τελικό Συμπέρασμα. Η παραμονή της χειρουργικής γάζας στις 27/07/2014, αποτέλεσε αιτία ανάπτυξης φλεγμονής η οποία εξελίχθη σε οργανωμένο κοκκιωματώδη ιστό. Είναι αυτονόητο ότι η παραμονή χειρουργικής γάζας συνιστά αμελή συμπεριφορά της χειρουργικής ομάδας αλλά και μεγάλη παράλειψη του/της εργαλειοδότη/ριας χειρουργικών υλικών και εργαλείων, διότι επιβάλλεται η καταμέτρηση των χειρουργικών υλικών που χορηγεί και κατόπιν συλλέγει κατά τη διάρκεια της κάθε επέμβασης. Η προκληθείσα φλεγμονή, λόγω της μακροχρόνιας παραμονής της χειρουργικής γάζας εντός του εγχειρητικού πεδίου, αφορά σοβαρή βλάβη της υγείας του όχι μόνο λόγω επιδείνωσης των ενοχλήσεών του καθώς και αιτία χρόνιας μετέπειτα νοσηρότητας αλλά κυρίως λόγω του κινδύνου επέκτασης της φλεγμονής ή και δημιουργίας σηπτικών εμβόλων με κίνδυνο ζωής …”, 2. Την από … ιατρική γνωμάτευση του πλαστικού χειρουργού …, στην οποία βεβαιώνεται ότι ο ενάγων παρουσιάζει κάθετη ρικνωτική ουλή μέσης γραμμής και, προκειμένου να εξαφανιστούν οι ουλές του στην υποομφάλια περιοχή και να αποκατασταθεί η συνακόλουθη δυσμορφία, πρέπει να υποβληθεί σε επέμβαση κοιλιοπλαστικής, κατά την οποία θα αφαιρεθεί η κάθετη ουλή και η οποία (εγχείρηση) φέρει κόστος, συνολικού ύψους … και 3. Σειρά εγχρώμων φωτοαντιγράφων έξι φωτογραφιών του ενάγοντος (με απεικόνιση της κοιλιακής του χώρας, φέρουσας παροχετεύσεις και ουλές), οι οποίες, όμως, δεν φέρουν βεβαία χρονολογία. Εκ των ανωτέρω ιατρικών γνωματεύσεων – χωρίς να δύνανται να ληφθούν υπόψη από το Δικαστήριο τούτο οι παραπάνω φωτογραφίες, δεδομένου ότι, ως προεκτέθηκε, δεν φέρουν βεβαία χρονολογία (ΔΕφΠειραιώς 217/2023, ΔΕφΧανίων 513/2023, ΔΕφΠειραιώς 2211/2022) – προκύπτει ότι η μελλοντική αυτή θετική ζημία προσδιορίζεται σαφώς, κατ’ είδος και έκταση, στην κρινόμενη αγωγή, περιλαμβάνουσα το κόστος της κοιλιοπλαστικής, νοσηλείας και αμοιβών χειρουργού, αναισθησιολόγου και βοηθού, ενώ η επέλευσή της παρίσταται βεβαία, κατά τα αναγραφόμενα στις παραπάνω γνωματεύσεις, τελεί, δε, σε αιτιώδη συνάφεια με τις παράνομες, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, ενέργειες και παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου νοσοκομείου. Ειδικότερα, δε, προκύπτει, αφενός μεν, η παραμόρφωση του σώματος του ενάγοντος, συνεπεία των προαναφερομένων παρανόμων πράξεων και παραλείψεων των οργάνων του εναγομένου, αφετέρου δε, η αναγκαιότητα υποβολής του, στο άμεσο μέλλον, σε ειδικής φύσης πλαστική επέμβαση κοιλιοπλαστικής προς αποκατάσταση της παραμόρφωσης αυτής. Ωσαύτως, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου ν.π.δ.δ. να καταβάλει στον ενάγοντα το συνολικό ποσό των … ευρώ, νομιμοτόκως, από την επίδοση της αγωγής και έως την πλήρη εξόφληση, κατά το βασίμως προβαλλόμενο, με την υπό κρίση, αγωγή, ισχυρισμό, εν όψει, δε, της φύσης της συγκεκριμένης μελλοντικής ιατρικής δαπάνης, το ποσό αυτό θα πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ, σύμφωνα με το άρθρο 930 εδ. β’ του ΑΚ.
16. Επειδή, προκειμένου για την αποκατάσταση της θετικής ζημίας που επέφερε στον ενάγοντα η ανωτέρω βλάβη της υγείας του, ο τελευταίος ζητεί να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου, όπως του καταβάλει το συνολικό ποσό των 1.150 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και έως την πλήρη εξόφληση. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του επικαλείται και προσκομίζει την … απόδειξη παροχής υπηρεσιών του ιατρού δημόσιας υγείας και ιατροδικαστή …, από την οποία προκύπτει ότι ο ως άνω ιατρός έλαβε από τον ενάγοντα το ποσό των … ευρώ, προκειμένου για την πραγματοποίηση κλινικής εξέτασης και τη σύνταξη σχετικής γνωμοδότησης, καθώς και την … απόδειξη παροχής υπηρεσιών του πλαστικού χειρουργού …, από την οποία προκύπτει ότι ο παραπάνω ιατρός έλαβε από τον ενάγοντα το ποσό των … ευρώ, προκειμένου για την εκπόνηση ιατρικής γνωμάτευσης. Εν όψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι, λόγω της βαρύτατης σωματικής βλάβης, που υπέστη ο ενάγων από τις προεκτεθείσες παράνομες πράξεις και παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου και προκειμένου για την αποκατάσταση αυτής, ήταν αναγκαία η πραγματοποίηση των παραπάνω δαπανών και ότι, επομένως, ο ενάγων δικαιούται να λάβει, για την ως άνω αιτία, το συνολικό ποσό των … ευρώ, κατ’ αποδοχή, ως βασίμου, του αντιστοίχου προβαλλομένου ισχυρισμού του ενάγοντος.
17. Επειδή, επίσης, ο ενάγων ισχυρίζεται ότι, κατά το χρονικό διάστημα από τις 28.07.2018 μέχρι και τις αρχές Σεπτεμβρίου του αυτού έτους, απαιτήθηκε, μετά την πραγματοποίηση της δεύτερης επέμβασης, για τη συνακόλουθη υποβοήθηση και ενδυνάμωση του οργανισμού του και λόγω της υγείας του, να ακολουθήσει συγκεκριμένη, βελτιωμένη διατροφή, προκειμένου για την οργανική του ενίσχυση. Ως εκ τούτου, ως ο ενάγων διατείνεται, χρειάστηκε να υποβληθεί σε μία πρόσθετη δαπάνη, συνολικού ύψους 350 ευρώ (10 ευρώ/ ημερησίως x 35 ημέρες). Η αγώγιμη αυτή αξίωση πρέπει να απορριφθεί, ως αόριστη. Και τούτο, διότι δεν προσκομίζεται οιαδήποτε ιατρική γνωμάτευση ή εξειδικευμένο και ειδικώς συνταγογραφημένο διατροφολόγιο, από το οποίο να προκύπτει ότι με αυτό καλύπτονται ιδιαίτερες ανάγκες του ενάγοντος, οι οποίες προέκυψαν από τη δεδομένη χειρουργική επέμβαση και, κατά συνέπεια, δεν αποδεικνύεται ότι ο ενάγων έχρηζε, κατά την παραπάνω χρονική περίοδο, ειδικής διατροφής. Εξάλλου, στο προσκομισθέν, από τον ενάγοντα, από 27.07.2018, Σημείωμα εξόδου του από την Α’ Χειρουργική Κλινική του εναγομένου Νοσοκομείου σημειώνεται μόνον ότι ο ενάγων πρέπει να ακολουθήσει ελαφρά δίαιτα, για δέκα ημέρες, άνευ περαιτέρω αναφοράς στην ανάγκη υιοθέτησης εξειδικευμένου διατροφολογίου.
18. Επειδή, περαιτέρω, ο ενάγων υποστηρίζει ότι εξαιτίας της συγκεκριμένης βλάβης της υγείας του δέχθηκε, αφενός μεν, κατά το χρονικό διάστημα της νοσηλείας του (κατόπιν υποβολής του στη δεύτερη επέμβαση), ήτοι από τις 19 έως τις 27.07.2018 (9 ημέρες), αφετέρου δε, μετά από την έξοδό του από το εναγόμενο και κατά τη χρονική περίοδο παραμονής του στην οικία του, δηλαδή από τις 28.07.2018 έως τις 29.08.2018 (32 ημέρες) τις αυξημένες φροντίδες οικείων του προσώπων και, συγκεκριμένα, των γονέων του, οι οποίοι και επωμίσθηκαν, άνευ ανταλλάγματος και με εντατικοποίηση των προσπαθειών τους, τις σχετικές υπηρεσίες νοσοκόμου – βοηθού. Συνεπώς, ως ο ενάγων προβάλλει, δικαιούται, δυνάμει της διάταξης του άρθρου 930 εδ. γ’ του ΑΚ, να απαιτήσει από το εναγόμενο, νομιμοτόκως, από την επίδοση της αγωγής και έως την πλήρη εξόφληση, το ποσό, που θα κατέβαλε σε τρίτο πρόσωπο, το οποίο και θα προσελάμβανε για το σκοπό αυτό (αποκλειστική νοσοκόμο), συνολικού ύψους, κατά τους υπολογισμούς του, 3.410 ευρώ … Εν όψει της φύσης και της βαρύτητας της επέμβασης, στην οποία υπεβλήθη ο ενάγων, ως προκύπτει από τα έγγραφα νοσηλείας, τα λοιπά ιατρικά έγγραφα, καθώς και την προαναφερθείσα … ένορκη βεβαίωση της …, η οποία και εκτιμάται ελευθέρως από το Δικαστήριο τούτο (άρθρα 168 και 148 του Κ.Δ.Δ. – πρβλ. ΣτΕ 79, 81/2023 7μ., ΣτΕ 1580/2018), το Δικαστήριο κρίνει ότι ο ενάγων, κατά το χρονικό διάστημα των εννέα ημερών νοσηλείας του στο εναγόμενο ν.π.δ.δ. (19.07.2018 – 27.07.2018) έφερε δυσκολία αυτοεξυπηρέτησης και είχε νυχθημερόν την ανάγκη παροχής υπηρεσιών αποκλειστικής νοσοκόμου, τις οποίες του παρείχαν οι γονείς του επί εικοσιτετραώρου βάσεως και ότι, συνεπώς, χρήζει, ως προς την αξίωση αυτή, αποζημίωσης, ανεξαρτήτως του ότι, εν προκειμένω, δεν κατέβαλε οιοδήποτε ποσό στους οικείους του. Λαμβάνοντας, δε, υπόψη ότι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και με βάση τις επικρατούσες δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, το ποσό, το οποίο θα κατέβαλε ο ενάγων, αν τις συγκεκριμένες υπηρεσίες του τις παρείχε καθημερινώς τρίτο πρόσωπο (ήτοι για τη φροντίδα και περιποίηση, που του παρείχαν, κατά την αυτή χρονική περίοδο, οι γονείς του, με υπερένταση των δυνάμεών τους), καθώς και το άρθρο μόνο της 4241/127/2019 (Β’ 173) υπουργικής απόφασης της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 103 του Ν. 4172/2013 (Α’ 167) και την Π.Υ.Σ. 6/2012 (“Ρύθμιση θεμάτων για την εφαρμογή της παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 4046/2012” – Α’ 38), το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των 588,06 ευρώ [29,04 ευρώ (που αντιστοιχεί στο κατώτατο ημερομίσθιο που λαμβάνει η αποκλειστική νοσοκόμα) x 9 ημέρες (για το χρονικό διάστημα από τις 19 έως τις 27.07.2018) = 261,36 ευρώ, με προσαύξηση 25% (που αφορά την απασχόληση αποκλειστικής νοσοκόμας κατά τις νυχτερινές ώρες): 36,30 x 9 νύχτες = 326,70 ευρώ], ως τεκμαρτή δαπάνη για την απασχόληση αποκλειστικής νοσοκόμας, κατά το χρονικό διάστημα νοσηλείας του, δηλαδή για συνολική χρονική περίοδο εννέα ημερών, κατά μερική αποδοχή του σχετικού αγωγικού αιτήματος. Για το χρονικό, δε, διάστημα από την έξοδο του ενάγοντος από το νοσοκομείο, (χρονική περίοδος από τις 28.07.2018 έως τις 29.08.2018), κατά το οποίο ο τελευταίος παρέμεινε στην οικία του, μη δυνάμενος να αυτοεξυπηρετηθεί, ως προκύπτει και από την προαναφερθείσα … ένορκη βεβαίωση, το Δικαστήριο κρίνει ότι, δεδομένης της, κατά την κοινή πείρα και λογική, σταθεροποίησης και βελτίωσης της υγείας του, μετά την πάροδο ενός μηνός από την έξοδό του από το παραπάνω νοσοκομείο, πρέπει, για την αυτή ως άνω αιτία (τεκμαρτή δαπάνη αποκλειστικής νοσοκόμου – οικιακής βοηθού), να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να του καταβάλει το ποσό των 1.184 ευρώ (37 ευρώ x 32 ημέρες), κατά μερική αποδοχή της αντίστοιχης αξίωσης του ενάγοντος.
19. Επειδή, εν όψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη: α. την από … έκθεση πραγματογνωμοσύνης του χειρουργού – ιατρού …, η οποία συντάχθηκε κατόπιν συνεκτίμησης των στοιχείων του ιατρικού φακέλου του ενάγοντος και μελέτης της σχετικής διεθνούς βιβλιογραφίας, περιέχει, δε, αιτιολογημένη και σαφή απάντηση στα ερωτήματα που τέθηκαν με την … απόφαση του Δικαστηρίου τούτου, αναφορικά με τη συντέλεση ή μη των παρανόμων πράξεων και παραλείψεων, που αποδίδονται στα όργανα του εναγομένου Νοσοκομείου και συνεκτιμώντας και τα λοιπά, νομίμως προσκομισθέντα αποδεικτικά στοιχεία, καθώς και το γεγονός ότι το εναγόμενο ν.π.δ.δ. δεν προέβη, δυνάμει της διάταξης του άρθρου 167 του Κ.Δ.Δ., σε αμφισβήτηση των ανωτέρω κρίσεων του πραγματογνώμονος δια ορισμού τεχνικού συμβούλου, β. τη φύση και τη σοβαρότητα της επελθούσης, συνεπεία της αμελούς συμπεριφοράς των οργάνων του εναγομένου, βλάβης της υγείας του ενάγοντος, γ. τη σωματική και ψυχική ταλαιπωρία, που υπέστη ο τελευταίος, αφενός μεν, κατά την αντιμετώπιση της βλάβης αυτής, με την υποβολή του σε δεύτερη εγχείρηση και τη, συνεπαγόμενη, δεύτερη νοσηλεία του, αφετέρου δε, κατά τη μετεγχειρητική αυτού αποκατάσταση, συνεκτιμώντας, δε, και τον πρόσκαιρο (και όχι μόνιμο) χαρακτήρα της βλάβης αυτής, δ. την ηλικία του ενάγοντος, κατά το χρόνο του ενδίκου συμβάντος της σκωληκοειδεκτομής (18 ετών) και τη συνεπαγόμενη, λόγω της νεότητάς του, καλή κατάσταση της υγείας του, ε. το γεγονός ότι ο χρόνος τέλεσης των παρανόμων πράξεων και παραλείψεων των οργάνων του εναγομένου, καθώς και η πάροδος τετραετίας μέχρι την εμφάνιση των επιπτώσεων του ζημιογόνου γεγονότος στην υγεία του ενάγοντος δεν ασκεί επιρροή στην κατάφαση της ύπαρξης αιτιώδους συνδέσμου, ως αβασίμως προβάλλει το εναγόμενο, στ. τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, ως αυτές περιγράφονται ανωτέρω, ιδίως, δε, την αποκλειστική υπαιτιότητα των οργάνων του εναγόμενου (ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό) στην επέλευση της βλάβης της υγείας του ενάγοντος, όργανα, τα οποία, λόγω της αποστολής τους, είναι επιφορτισμένα να προσφέρουν υπηρεσίες υγείας προς τους ασθενείς που απευθύνονται προς αυτά, ανακουφίζοντας την πάθηση και διαφυλάσσοντας την υγεία, ζ. ότι ουδέν άλλο ιατρικό περιστατικό ή πρόβλημα υγείας προέκυψε, εν προκειμένω, ότι μεσολάβησε, μεταξύ της παράνομης παράλειψης των οργάνων του εναγομένου να αφαιρέσουν τη χειρουργική γάζα, κατά την εγχείρηση της σκωληκοειδεκτομής, της αιτιωδώς συνδεομένης με αυτή φλεγμονής και της, συνεπεία αυτών, δεύτερης χειρουργικής επέμβασης, η. το γεγονός ότι, λόγω της αμελούς συμπεριφοράς των οργάνων του εναγομένου ο ενάγων βίωσε άγχος, άλγος (ψυχικό και σωματικό), αγωνία, ανασφάλεια και ταλαιπωρία, σε συνδυασμό με την παραμόρφωση του σώματός του, για την αποκατάσταση της οποίας θα πρέπει να υποβληθεί, εκ νέου, σε ειδικής φύσης πλαστική επέμβαση (κοιλιοπλαστική) και θ. το αίσθημα μειονεξίας, που του προκαλεί η σωματική αυτή παραμόρφωση, καθώς και τις επιπτώσεις που προκλήθηκαν στην κοινωνική, προσωπική και σεξουαλική του ζωή, εξαιτίας του επισυμβάντος ζημιογόνου γεγονότος (πρβλ. ΔΕφΠειραιώς 4055/2022, 2296/2018), κρίνει ότι ο ενάγων υπέστη ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου, όπως του καταβάλει, ως χρηματική ικανοποίηση, το εύλογο και προσήκον ποσό των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ, κατά τα εν μέρει βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αγωγή. Το παραπάνω ποσό αναγνωρίζεται ότι πρέπει να καταβληθεί στον ενάγοντα, νομιμοτόκως, από την επομένη επίδοσης της αγωγής στο εναγόμενο, ήτοι από τις 15.02.2019 και έως την πλήρη εξόφληση, με την κάτωθι αποσαφήνιση: i. από τις 15.02.2019 (ήτοι από την επομένη επίδοσης του δικογράφου της αγωγής στο εναγόμενο ν.π.δ.δ. – βλ. και την … Έκθεση Επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή του Εφετείου Αθηνών …) έως τις 30.04.2019, με επιτόκιο 6% (ΑΕΔ 25/2012, ΣτΕ 138/2022, 763/2021), κατά τη διάταξη του άρθρου 21 του από 26.06/10.07.1944 Β.Δ/τος (“Περί κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου” – Α’ 139) και ii. από την 01.05.2019 και έως την πλήρη εξόφληση, με επιτόκιο υπολογιζόμενο, κατά τα διαλαμβανόμενα στη διάταξη του άρθρου 45 του Ν. 4607/2019 (Α’ 65). Περαιτέρω, το αίτημα του ενάγοντος να κηρυχθεί η παρούσα απόφαση προσωρινώς εκτελεστή πρέπει να απορριφθεί, ως αβάσιμο, προεχόντως διότι, μετά τη νομότυπη (δια των από … και … υποβληθέντων υπομνημάτων) μετατροπή του αγωγικού αιτήματος, η υπό κρίση αγωγή φέρει αναγνωριστικό και όχι καταψηφιστικό χαρακτήρα, ως απαιτείται, κατά την έννοια των διατάξεων των, σε συνδυασμό ερμηνευομένων, άρθρων 80 παρ. 3 και 199 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ. (ΔΕφΑθηνών 532/2011, 1767/2010).
20. Επειδή, τέλος, ως προς τον προσδιορισμό της αμοιβής του διορισθέντος πραγματογνώμονος ιατρού – χειρουργού …, ο οποίος δεν κατέθεσε αναλυτικό πίνακα προσδιορισμού δαπανών και αμοιβής, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη το βαθμό επάρκειας, πληρότητας και σαφήνειας των απαντήσεων και, κατά συνεκδοχή, την έκταση της συνδρομής του στην ευχερή διάγνωση και επίλυση της διαφοράς, το χρόνο απασχόλησής του και την ταχύτητα και συνέπεια στην άσκηση του έργου, που του ανατέθηκε, σε συνδυασμό με το ιδιαίτερο αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης που διατάχθηκε και, κατ’ επέκταση, τις ειδικές γνώσεις, που απαιτήθηκαν, προκειμένου για την ολοκλήρωσή της, κρίνει ότι η αμοιβή του, πρέπει, εν όψει και του ανωτέρω βαθμού εκπλήρωσης των καθηκόντων του, να καθορισθεί στο ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ. Περαιτέρω, δεδομένου ότι οι διατάξεις περί καταλογισμού των δικαστικών εξόδων του άρθρου 275 του Κ.Δ.Δ. εφαρμόζονται αναλογικώς και επί της αμοιβής πραγματογνώμονος (πρβλ. ΣτΕ 3811/2013), καταλείπεται, εν όψει της μερικής ήττας και νίκης των διαδίκων, στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου ο τρόπος καταλογισμού της ως άνω αμοιβής, το Δικαστήριο, εκτιμώντας τις περιστάσεις, ιδίως, δε, την έκταση της νίκης του ενάγοντος, προεχόντως σε ό,τι αφορά την αδικοπρακτική ευθύνη των οργάνων του εναγομένου, που συνιστά και το κύριο ζήτημα της διαφοράς, η οποία ήχθη ενώπιον του, απαλλάσσει τον ενάγοντα από την αμοιβή του πραγματογνώμονος, την οποία καταλογίζει αποκλειστικώς στο εναγόμενο Νοσοκομείο (άρθρο 275 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ. – πρβλ. ΔΕφΑθηνών 1649/2021).
[…]
Δ Ι Α Τ Α Υ Τ Α
Δέχεται εν μέρει την αγωγή.
Αναγνωρίζει την υποχρέωση του εναγομένου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία […] να καταβάλει στον ενάγοντα το συνολικό ποσό των […] νομιμοτόκως, από την επομένη επίδοσης της αγωγής στο εναγόμενο, ήτοι από τις 15.02.2019 έως τις 30.04.2019, με επιτόκιο 6% και από την 01.05.2019 και έως την πλήρη εξόφληση, με επιτόκιο υπολογιζόμενο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 45 του Ν. 4607/2019.
Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.
Καθορίζει την αμοιβή και τα έξοδα του πραγματογνώμονος ιατρού χειρουργού … στο ποσό των χιλίων ευρώ και καταλογίζει το ποσό αυτό (αμοιβή και δαπάνη) σε βάρος του εναγομένου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου.
Η διάσκεψη έγινε στις … και η απόφαση δημοσιεύτηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου κατά την έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της ….