ΑΠΟΦΑΣΗ
Duarte Agostinho κ.α. κατά Πορτογαλίας και 32 άλλων χωρών (μεταξύ αυτών και της Ελλάδας) της 09.04.2024 (αριθ. προσφ. 39371/20)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι προσφεύγοντες, έξι νέοι Πορτογάλοι υπήκοοι, παραπονέθηκαν για τις υφιστάμενες και σοβαρές μελλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Υποστήριξαν ότι η Πορτογαλία αντιμετώπιζε ήδη μια σειρά επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των μέσων θερμοκρασιών και της ακραίας ζέστης, η οποία ήταν σημαντικός παράγοντας των δασικών πυρκαγιών. Βασίστηκαν σε διάφορα άρθρα της ΕΣΔΑ, σε διεθνείς πράξεις, όπως η Συμφωνία του Παρισιού του 2015 και η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, καθώς και σε γενικές εκθέσεις και πορίσματα εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις βλάβες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή. Κατά τους προσφεύγοντες, η Πορτογαλία και 32 άλλα κράτη, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, φέρουν την ευθύνη για την επίμαχη κατάσταση.
Το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι η Σύμβαση δεν αποσκοπούσε στη γενική προστασία του περιβάλλοντος αυτού καθ’ εαυτού και ότι άλλες διεθνείς πράξεις και εθνικές νομοθεσίες ήταν ειδικά προσαρμοσμένες στην αντιμετώπιση αυτού του συγκεκριμένου ζητήματος. Η αποδοχή ενός τέτοιου επιχειρήματος θα συνεπαγόταν ριζική απόκλιση από τη λογική του συστήματος προστασίας της Σύμβασης, το οποίο βασιζόταν πρωτίστως και θεμελιωδώς στις αρχές της κατά τόπο αρμοδιότητας και της επικουρικότητας και έκρινε ότι δεν υπήρχαν λόγοι στη Σύμβαση για την επέκταση, μέσω δικαστικής ερμηνείας, της εξωεδαφικής δικαιοδοσίας των εναγομένων κρατών κατά τον τρόπο που ζήτησαν οι προσφεύγοντες και απέρριψε την προσφυγή κατά των άλλων κρατών ως απαράδεκτη.
Όσον αφορά την προσφυγή των προσφευγόντων κατά της Πορτογαλίας το ΕΔΔΑ την έκρινε απαράδεκτη λόγω μη εξάντλησης των εσωτερικών ένδικων μέσων.