Δικαίωμα ιδιωτικού και οικογενειακού βίου (άρ. 8 ΕΣΔΑ) – Πεδίο εφαρμογής – Γέννηση στη Ρωσία με παρένθετη μητέρα παιδιού που δεν έχει βιολογικό δεσμό με το ζευγάρι για το οποίο κυοφορήθηκε και οι οποίοι αναφέρονταν ως “γονείς” του στο σχετικό πιστοποιητικό γέννησης των ρωσικών αρχών, βάσει του ρωσικού δικαίου – Άρνηση των ιταλικών αρχών να αναγνωρίσουν γονική σχέση μεταξύ του παιδιού και των αιτούντων – Απομάκρυνση του παιδιού από τους αιτούντες, όταν ήταν εννέα μηνών και ανάληψή του από τις κοινωνικές υπηρεσίες της Ιταλίας, με το σκεπτικό ότι αυτοί επιχείρησαν να καταστρατηγήσουν την απαγόρευση τέτοιας σύμβασης παρένθετης μητρότητας στην Ιταλία καθώς και τους εθνικούς κανόνες περί υιοθεσίας από άλλη χώρα – Κρίνεται από το ΕΔΔΔΑ ότι δεν έχει εφαρμογή το δικαίωμα οικογενειακού βίου και ότι δεν παραβιάσθηκε το δικαίωμα ιδιωτικού βίου των προσφευγόντων
[η αντίθετη κρίση του Τμήματος ήταν ότι οι λόγοι δημόσιας τάξης κατ’ επίκληση των οποίων ελήφθη το επίμαχο μέτρο δεν αρκούσαν για να το δικαιολογήσουν, ενόψει του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού, που επιβάλλει τη μη απομάκρυνσή του από το οικογενειακό περιβάλλον, εκτός κι αν κινδυνεύει άμεσα, πράγμα που δεν συνέβαινε εν προκειμένω]
(Α) Πεδίο εφαρμογής του άρ. 8 ΕΣΔΑ όσον αφορά τον οικογενειακό βίο: Το Τμήμα είχε κρίνει ότι υπήρχε προστατευόμενη από το άρ. 8 de facto οικογενειακή ζωή μεταξύ των προσφευγόντων και του παιδιού – Το εάν υπάρχει “οικογενειακή ζωή” είναι κατά βάση πραγματικό ζήτημα που συναρτάται με τη συνδρομή γνήσιων στενών προσωπικών δεσμών – Ενδέχεται να υπάρχουν και de facto οικογενειακοί δεσμοί – Πάντως, το άρ. 8 δεν κατοχυρώνει το δικαίωμα δημιουργίας οικογένειας ή υιοθεσίας ούτε προστατεύει την απλή επιθυμία ίδρυσης οικογένειας – Εν προκειμένω, δοθέντος ότι δεν υπάρχει βιολογικός δεσμός μεταξύ του παιδιού και των προσφευγόντων, εξετάζεται η ποιότητα των μεταξύ τους σχέσεων, ο ρόλος που έπαιξαν οι προσφεύγοντες σε σχέση με το παιδί και η διάρκεια της συγκατοίκησής τους – Οι προσφεύγοντες ανέλαβαν το ρόλο του γονιών του παιδιού, ανέπτυξαν στενούς συναισθηματικούς δεσμούς μαζί του (όπως επιβεβαιώνεται και από έκθεση κοινωνικών λειτουργών) και έμειναν μαζί του οκτώ μήνες, δύο στη Ρωσία και έξι στην Ιταλία – Η διάρκεια της σχέσης, που αποτελεί παράγοντα-κλειδί, ήταν αρκετά μικρή – Ενόψει τούτου, της ανυπαρξίας βιολογικού δεσμού και της αβεβαιότητας της σχέσης από νομική άποψη, δεν τεκμηριώνεται η ύπαρξη de facto οικογενειακής ζωής
(Β) Πεδίο εφαρμογής του άρ. 8 ΕΣΔΑ όσον αφορά τον ιδιωτικό βίο: Ο ιδιωτικός βίος περιλαμβάνει και συναισθηματικούς δεσμούς που δημιουργούνται μεταξύ ενήλικα και παιδιού, σε περιπτώσεις πέραν της συγγένειας, δεδομένου ότι τέτοιοι δεσμοί αναφέρονται στην κοινωνική ζωή και ταυτότητα του προσώπου – Εν προκειμένω, οι προσφεύγοντες είχαν γνήσια πρόθεση να γίνουν γονείς του παιδιού και να το μεγαλώσουν – Επομένως, η υπόθεση σχετίζεται με την ανάπτυξη της προσωπικότητας των προσφευγόντων μέσω της εκ μέρους τους ανάληψης του ρόλου του γονιών του παιδιού – Υπό τις ανωτέρω συνθήκες, η υπόθεση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρ. 8 ΕΣΔΑ, ως προς το σκέλος του περί σεβασμού του ιδιωτικού βίου
(Γ) Νόμιμη βάση της επέμβασης στον ιδιωτικό βίο: Η απόφαση των ιταλικών δικαστηρίων να εφαρμόσουν την ιταλική νομοθεσία περί γονικών σχέσεων και να μην στηριχθούν στο ρωσικό πιστοποιητικό γέννησης ήταν συμβατή με τη Σύμβαση της Χάγης του 1961 και δικαιολογημένη ενόψει των εθνικών κανόνων περί του εφαρμοστέου δικαίου σε τέτοια περίπτωση, στην οποία η υπηκοόητα του παιδιού δεν προέκυπτε, λόγω της άγνωστης ταυτότητας του δότη του σπέρματος, και συνακόλουθα το παιδί εξομοιώθηκε με αλλοδαπό υπήκοο
(Δ) Θεμιτός σκοπός: To επίμαχο μέτρο εξυπηρετούσε την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού και της δημόσιας τάξης, κρινόμενης ως θεμιτής της επιδίωξης των ιταλικών αρχών να επιβεβαιώσουν την αποκλειστική αρμοδιότητα του Κράτους για την αναγνώριση της νομικής σχέσης γονέα-παιδιού, στο πλαίσιο της ανάγκης προστασίας του τελευταίου
(Ε) Αναγκαιότητα – Αναλογικότητα του μέτρου: Το Κράτος διέθετε ευρύ περιθώριο εκτίμησης, δεδομένου ότι η υπόθεση αφορούσε σε ηθικά ευαίσθητο ζήτημα (υιοθεσία και ανατροφή παιδιού που γεννήθηκε με τεχνικά υποβοηθούμενη αναπαραγωγή από παρένθετη μητέρα) – Τα εθνικά δικαστήρια επικαλέσθηκαν, προς στήριξη του επίδικου μέτρου, πρόσφορους και επαρκείς λόγους, αναγόμενους στη δημόσια τάξη και στην προστασία των παιδιών – Το ΕΔΔΑ δέχεται ότι οι νόμοι που παραβίασαν οι προσφεύγοντες και τα συνακόλουθα μέτρα που ελήφθησαν ως απάντηση στην παράνομη συμπεριφορά τους αφορούσαν στην προστασία πολύ σημαντικών δημοσίων συμφερόντων – Στάθμιση των συμφερόντων αυτών με τα εμπλεκόμενα ιδιωτικά συμφέροντα – Σε σχέση με το συμφέρον του παιδιού, το αρμόδιο εθνικό δικαστήριο έκρινε ότι, ενόψει της πολύ μικρής ηλικίας του και της σύντομης χρονικής περιόδου που συμβίωσε με τους προσφεύγοντες, με τους οποίους δεν είχε βιολογικό δεσμό, ο χωρισμός τους δεν θα δημιουργούσε ψυχοπαθολογική κατάσταση και ανεπανόρθωτο τραύμα στο παιδί, για το οποίο διέταξε να βρεθεί το συντομότερο δυνατό κάποιο κατάλληλο ζευγάρι να το φροντίσει – Αναφορικά με το συμφέρον των προσφευγόντων, το εθνικό δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη την παράνομη συμπεριφορά τους, θεώρησε ότι το παιδί μπορεί να ήταν μέσο εκπλήρωσης ναρκισσιστικών επιθυμιών τους ή εξορκισμού προβλημάτων τους και διατύπωσε αμφιβολίες ως προς τo εάν αυτοί είχαν αληθινή ικανότητα να εκπαιδεύσουν το παιδί και να είναι στοργικοί μαζί του – Το ΕΔΔΑ, συνεκτιμώντας και το υπέρτερον συμφέρον του παιδιού, σημειώνει ότι οι ιταλικές αρχές είχαν να κάνουν μια δύσκολη επιλογή, δηλαδή, είτε να επιτρέψουν στους προσφεύγοντες να εξακολουθήσουν να έχουν σχέση με το παιδί, νομιμοποιώντας έτσι, ως τετελεσμένος γεγονός, την παράνομη κατάσταση που αυτοί είχαν δημιουργήσει, είτε να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα εξασφάλισης για το παιδί οικογένειας σύμφωνα με τη νομοθεσία περί υιοθεσίας – Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το σκεπτικό της απόφασης του εθνικού δικαστηρίου, τον επείγοντα χαρακτήρα της ενώπιόν του διαδικασίας και το ότι οι προσφεύγοντες είχαν ξεπεράσει τα κατ’ αρχήν προβλεπόμενα στο νόμο όρια ηλικίας για υιοθεσία, το ΕΔΔΑ κρίνει ότι οι ιταλικές αρχές δεν υπερέβησαν το ευρώ περιθώριο εκτίμησης που διέθεταν εν προκειμένω – Συνεπώς, δεν στοιχειοθετείται παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ