Πηγή: https:dasarxeio.com
Σοφία Ε. Παυλάκη, Δικηγόρος, ΜΔΕ Περιβαλλοντική Πολιτική
Ο νέος κανονισμός (ΕΕ) 841/2018 (EEL156/1/19.06.2018) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 σχετικά με τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και της δασοπονίας για το κλίμα και την ενέργεια (land use, land use change and forestry «LULUCF»), τροποποίησε τον παλαιότερο σχετικό κανονισμό (ΕΕ) 525/2013 και την απόφαση (EE) 529/2013/ΕΕ και καθόρισε τις δεσμεύσεις των κρατών μελών που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την περίοδο από το 2021 έως το 2030.
Οι σχετικοί κανόνες λαμβάνουν υπόψη τις αρχές της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, όπως έχουν εγκριθεί από την υπουργική διάσκεψη για την προστασία των δασών στην Ευρώπη («Forest Europe»).[1]
Ο κανονισμός (ΕΕ) 841/2018 αποτελεί μέρος της υλοποίησης των δεσμεύσεων της Ένωσης βάσει της συμφωνίας του Παρισιού,[2] η οποία συνήφθη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 5 Οκτωβρίου 2016, με την απόφαση (ΕΕ) 2016/1841 του Συμβουλίου,[3] στο πλαίσιο της σύμβασης – πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (United Nations Framework Convention on Climate Change – «UNFCCC»). Η δέσμευση της Ένωσης για μειώσεις των εκπομπών στο σύνολο της οικονομίας ορίστηκε στην εθνικά καθορισμένη πρόθεση συνεισφοράς που υπεβλήθη ενόψει της συμφωνίας του Παρισιού από την Ένωση και τα κράτη μέλη της στη Γραμματεία της UNFCCC, στις 6 Μαρτίου 2015. Σύμφωνα δε με τους όρους της συμφωνίας του Παρισιού, η Ένωση οφείλει να συνεχίσει να μειώνει τις εκπομπές της αερίων θερμοκηπίου και να αυξάνει τις απορροφήσεις.
Βάσει του νέου Κανονισμού, οι τομείς της χρήσης γης, της αλλαγής χρήσης γης και της δασοπονίας (land use, land use change and forestry «LULUCF») έχουν τη δυνατότητα να παράσχουν μακροπρόθεσμα κλιματικά οφέλη και, κατ΄ αυτόν τον τρόπο, να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου της Ένωσης για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου καθώς και των μακροπρόθεσμων κλιματικών στόχων της συμφωνίας του Παρισιού. Στο πλαίσιο του Κανονισμού, ο τομέας LULUCF παρέχει βιοϋλικά που μπορούν να υποκαταστήσουν υλικά υψηλής έντασης ορυκτών ή άνθρακα και ως εκ τούτου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Δεδομένου δε ότι οι απορροφήσεις μέσω του τομέα LULUCF είναι αναστρέψιμες, θα πρέπει κατά τον νέο αυτόν Κανονισμό να θεωρούνται χωριστός πυλώνας στο πλαίσιο της ενωσιακής πολιτικής για το κλίμα.
Ο νέος Κανονισμός (ΕΕ) 841/2018 θέτει για πρώτη φορά ρητά τη δασοπονία ως κύριο μοχλό ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής, ορίζοντας ήδη από το Προοίμιό του ότι τα δάση, οι γεωργικές εκτάσεις και οι υγροβιότοποι θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου καθώς και ότι η μείωση και η δέσμευση των αερίων του θερμοκηπίου είναι δυνατόν να επιτευχθούν, μεταξύ άλλων, μέσω της δημιουργίας νέων δασών.
Σύμφωνα με τον νέο Κανονισμό, η δράση για τη μείωση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών και την προαγωγή της βιώσιμης διαχείρισής τους είναι σημαντική, ρητά οριζομένου ότι τα διαχειριζόμενα με βιώσιμο τρόπο δάση συνιστούν πολύτιμους μηχανισμούς απορρόφησης και αποθήκευσης αερίων του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα, που συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Στο άρθρο 8 παρ. 5 του κανονισμού, που αφορά τη λογιστική καταγραφή διαχειριζομένων δασών, προκρίνεται η βιώσιμη διαχείριση των δασών ως αναγκαίος παράγοντας για τη διατήρηση και την ενίσχυση της απορρόφησης του άνθρακα σε βάθος χρόνου. Υποστηρίζεται περαιτέρω ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι φυσικοί μηχανισμοί απορρόφησης και αποθήκευσης του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των δασών, διατηρούνται και βελτιώνονται με σκοπό την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050.
Λαμβανομένου υπόψη ότι οι Κανονισμοί συνιστούν νομοθετικά κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αμέσου εφαρμογής, εναπόκειται πλέον στη Διοίκηση να ευθυγραμμίσει την κανονιστική και εν γένει ρυθμιστική δράση και τις αποφάσεις της με τις διατάξεις του νέου κανονισμού (ΕΕ) 841/2018, όσον αφορά τον τομέα των χρήσεων γης, της αλλαγής χρήσης γης και της δασοπονίας για την ενέργεια και το κλίμα.
[1] FOREST EUROPE (The brand name of the Ministerial Conference on the Protection of Forests in Europe) is the pan-European voluntary high-level political process for dialogue and cooperation on forest policies in Europe. FOREST EUROPE develops common strategies for its 47 signatories (46 European countries and the European Union) on how to protect and sustainably manage their forests. Since 1990, the collaboration of the ministers responsible for forests in Europe has had a great economic, environmental and social impact on the national and international level. FOREST EUROPE has led to achievements such as the guidelines, criteria and indicators for sustainable forest management. Σχετικά βλ. https://foresteurope.org/
[2]ΕΕ L 282/ 19.10.2016, σ. 4.
[3]Απόφαση (ΕΕ) 2016/1841 του Συμβουλίου, της 5ης Οκτωβρίου 2016, για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της συμφωνίας του Παρισιού που εγκρίθηκε στο πλαίσιο της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (ΕΕ L 282 της 19.10.2016, σ. 1).