ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΥΡΕΙΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ
Denis και Irvine κατά Βελγίου της 01.06.2021 (αρ.προσφ. 62819/17 και 63921/17)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Περιοριστικά μέτρα σε ψυχικά ασθενείς, αναδρομική εφαρμογή επιεικέστερου νόμου και δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία.
Οι προσφεύγοντες πάσχοντες από ψυχική διαταραχή τέθηκαν σε υποχρεωτικό περιορισμό γιατί διέπραξαν κλοπή και απόπειρα διακεκριμένης ληστείας. Κατά τη διάρκεια του περιορισμού τους, θεσπίστηκε ένας επιεικέστερος νόμος που περιόριζε σημαντικά τα αδικήματα για τα οποία, μπορούσαν να τεθούν σε περιορισμό άτομα με μειωμένο καταλογισμό. Τα αδικήματα για τα οποία κρατούνταν δεν συμπεριλαμβάνονταν. Τα εγχώρια Δικαστήρια απέρριψαν με αμετάκλητη απόφαση την αίτηση τους για άρση του μέτρου και απελευθέρωσή τους. Οι προσφεύγοντες άσκησαν καταγγελία για παραβίαση του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία λόγω της μη αναδρομικής εφαρμογής του νέου νόμου.
Το Στρασβούργο διαπίστωσε ότι η στέρηση της προσωπικής ελευθερίας των προσφευγόντων σχετίζεται με την κράτηση «ατόμων σε ασταθή νοητική κατάσταση» και εμπίπτει εντός του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 5§1 της ΕΣΔΑ. Επίσης διευκρίνισε ότι η Σύμβαση δεν απαιτεί από τις αρχές προκειμένου να αποφασίσει τον εγκλεισμό ψυχικά διαταραγμένων ατόμων, να λαμβάνουν υπόψη τους τη φύση των αδικημάτων που τέλεσαν.
Όσον αφορά την παράταση της κράτησης των προσφευγόντων παρά την εφαρμογή του νέου επιεικέστερου νόμου, διευκρίνισε ότι το άρθρο 5§1 της ΕΣΔΑ δεν απέκλειε μία υποχρεωτική εντολή περιορισμού δυνάμει τελεσίδικης απόφασης, να συνεχίσει να ισχύει, εφόσον πληρούνταν οι κάτωθι προϋποθέσεις : α) το άτομο να εξακολουθεί να είναι σε ασταθή κατάσταση β) η ύπαρξη σοβαρής διαταραχής που καθιστούσε τον περιορισμό επιβεβλημένο και γ) η διαταραχή να υπήρχε καθ’ όλη την διάρκεια του περιορισμού. Επίσης, το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι η ψήφιση του νέου νόμου δεν είχε σκοπό να επηρεάσει τις αποφάσεις για τα άτομα που είχαν τεθεί σε περιορισμό με τον προγενέστερο νόμο, εφόσον οι συνθήκες δεν είχαν εκλείψει.
Δεδομένου ότι οι προσφεύγοντες οι οποίοι και κατά δική τους ομολογία εξακολουθούσαν να πάσχουν από ψυχική διαταραχή και να θεωρούνται επικίνδυνοι για την διάπραξη βίαιων εγκλημάτων, το ΕΔΔΑ έκρινε κατά πλειοψηφία ότι η απόφαση που υιοθέτησαν τα εγχώρια δικαστήρια δεν ήταν αυθαίρετη, ούτε παράλογη κατά συνέπεια δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 5§1 της ΕΣΔΑ.
Αντιστοίχως το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η παράταση της κράτησης τους ήταν νόμιμη, γιατί η ψυχική τους κατάσταση δεν είχε βελτιωθεί και δεν πληρούνταν σωρευτικά οι προϋποθέσεις που απαιτούσε ο νέος νόμος. Κατά συνέπεια κρίθηκε κατά πλειοψηφία ότι δεν υπήρχε παραβίαση του άρθρου 5§4 της ΕΣΔΑ.
echrcaselaw.com/apofaseis-edda