ΑΠΟΦΑΣΗ
Polgar κατά Ρουμανίας της 20.07.2021 (αρ. προσφ. 39412/19)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Συνθήκες κράτησης στις ρουμανικές φυλακές και αποτελεσματικότητα εθνικών ένδικων μέσων, ιδίως της αγωγής αδικοπραξίας.
Το 2017 το Δικαστήριο είχε εκδώσει την πιλοτική απόφαση Rezmiveș κ.α. κατά Ρουμανίας, με την οποία κρίθηκε ότι υπήρχε διαρθρωτικό πρόβλημα στη χώρα αυτή. Στη παρούσα απόφαση, εξέτασε τις εξελίξεις στην κατάσταση. Υπάρχουν περίπου 5.000 παρόμοιες υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον του Δικαστηρίου του Στρασβούργου.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε:
α) Παραβίαση άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης) της ΕΣΔΑ, για τις υλικές συνθήκες κράτησης του προσφεύγοντος στις φυλακές Deva (από 27 Φεβρουαρίου 2014 έως 29 Απριλίου 2015 και από 14 Μαΐου 2015 έως 25 Μαΐου 2015).
β) Παραβίαση άρθρου 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι η εγχώρια νομολογία είχε εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα μετά την απόφαση Rezmives κ.α. Έκρινε ότι μια αγωγή αδικοπραξίας βάσει του άρθρου 1349 του Αστικού Κώδικα, όπως ερμηνεύθηκε με συνέπεια από τα εθνικά δικαστήρια, είχε από τις 13 Ιανουαρίου 2021 αποτελεσματικό ένδικο μέσο για άτομα που ισχυρίζονταν ότι υπόκεινται σε ανεπαρκείς συνθήκες κράτησης αντίθετα με την ΕΣΔΑ, και οι οποίοι δεν ήταν πλέον κρατούμενοι όταν υπέβαλαν τη δική τους αγωγή. Αυτό το συμπέρασμα ισχύει επίσης για άτομα που διαμαρτύρονται για ανεπαρκείς συνθήκες μεταφοράς τους. Στην περίπτωση του προσφεύγοντος, ωστόσο, η αμετάκλητη απόφαση του εθνικού δικαστηρίου είχε εκδοθεί στις 13 Φεβρουαρίου 2019, δηλαδή πριν από την ημερομηνία που άρχισε το εγχώριο ένδικο μέσο να θεωρείται από το ΕΔΔΑ αποτελεσματικό.
Σύμφωνα με το άρθρο 46 (δεσμευτική ισχύς και εκτέλεση αποφάσεων) της Σύμβασης, το Δικαστήριο χαιρέτισε τα μέτρα που έλαβαν οι εθνικές αρχές από την πιλοτική του απόφαση για τη μείωση του υπερπληθυσμού των φυλακών. Όσον αφορά την προληπτική θεραπεία, σημείωσε ωστόσο ότι η προς τα κάτω τάση του υπερπληθυσμού στις φυλακές είχε σταματήσει τον Ιούνιο του 2020 και ότι ο αριθμός αυξήθηκε ξανά για έξι μήνες. Ως αποτέλεσμα, το Δικαστήριο δεν μπόρεσε να καταλήξει σε διαφορετικό συμπέρασμα από αυτό που κατέληξε στη πιλοτική κρίση Rezmiveş κ.α. Επομένως, προέτρεψε το ρουμανικό κράτος να διασφαλίσει ότι οι μεταρρυθμίσεις για τη μείωση του υπερπληθυσμού των φυλακών θα συνεχιστούν, όπως και για τη διατήρηση του πληθυσμού των φυλακών σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Όσον αφορά τις αγωγές αποζημίωσης, διαπίστωσε αποτελεσματικότητα αυτού του ένδικου μέσου μετά τις 13 Ιανουαρίου 2021.
Το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 2.500 ευρώ για ηθική βλάβη και τα έξοδα.