ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΩΝ ΜΕΤΡΩΝ
ANO RID Novaya Gazeta κ.α. κατά Ρωσίας της 10.03.22 (αρ. προσφυγής 11884/22)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Λήψη προσωρινών μέτρων κατά Ρωσίας για προστασία των ΜΜΕ. Ελευθερία της έκφρασης. Οι ρωσικές αρχές διέταξαν την καθημερινή εφημερίδα Novaya Gazeta, που εκδίδει ο νομπελίστας κ. Dmitriy Andreyevich Muratov να διαγράψει από το site της άρθρα και υλικό που είχε δημοσιεύσει για τον πόλεμο στην Ουκρανία, που ερχόταν σε αντίθεση με τις επίσημες ρωσικές θέσεις για τον πόλεμο. Το ίδιο έχει γίνει και σε άλλα ρωσικά ΜΜΕ.
Το ΕΔΔΑ έλαβε προσωρινά μέτρα και ζήτησε από τις ρωσικές αρχές να απόσχουν μέχρι νεωτέρας από ενέργειες και αποφάσεις που στοχεύουν στον πλήρη αποκλεισμό και τον τερματισμό των δραστηριοτήτων της εφημερίδας.
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε να εφαρμόσει επείγον προσωρινό μέτρο στην υπόθεση ANO RID Novaya Gazeta κ.α. κατά Ρωσίας (αρ. προσφυγής 11884/22).
Σύμφωνα με το άρθρο 39 του Κανονισμού του Δικαστηρίου, το ΕΔΔΑ μπορεί να υποδείξει προσωρινά μέτρα σε οποιοδήποτε Κράτος Μέρος της ΕΣΔΑ. Τα προσωρινά μέτρα είναι επείγοντα μέτρα τα οποία, σύμφωνα με την καθιερωμένη πρακτική του Δικαστηρίου, εφαρμόζονται μόνο όταν υπάρχει άμεσος κίνδυνος ανεπανόρθωτης βλάβης.
Οι προσφεύγοντες είναι αφενός δύο ρωσικές εταιρείες, η ANO RID Novaya Gazeta και η OOO Telekanal Dozhd, και αφετέρου δύο Ρώσοι υπήκοοι, ο Dmitriy Andreyevich Muratov και η Natalya Vladimirovna Sindeyeva. Όλοι κατοικοεδρεύουν στη Μόσχα. Στον κ. Muratov απονεμήθηκε Νόμπελ Ειρήνης το 2021 και είναι εκδότης της καθημερινής εφημερίδας Novaya Gazeta. Η κα Sindeyeva είναι ιδιοκτήτρια της τηλεοπτικής εταιρείας Telekanal Dozhd.
Στις 3 Μαρτίου 2022, το Δικαστήριο έλαβε αίτημα του κ. Muratov για λήψη προσωρινών μέτρων, ζητώντας από αυτό να υποδείξει στη Ρωσική Κυβέρνηση να μην παρέμβει στη νόμιμη δραστηριότητα των ρωσικών ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένης της Novaya Gazeta, η οποία καλύπτει την ένοπλη σύγκρουση στην Ουκρανία, ειδικότερα, να απόσχει από τον αποκλεισμό πληροφοριών και υλικών που περιέχουν απόψεις διαφορετικές από την επίσημη άποψη των ρωσικών αρχών και να απέχει από τον πλήρη αποκλεισμό και τον τερματισμό της δραστηριότητας των ρωσικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της Novaya Gazeta.
Το αίτημα αναφερόταν στον άμεσο κίνδυνο ανεπανόρθωτης βλάβης της ελευθερίας της έκφρασης και της φίμωσης των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης στη Ρωσία. Ο κ. Muratov αναφέρθηκε, ειδικότερα, σε διάφορες διαταγές της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εποπτείας Επικοινωνιών,Τεχνολογίας Πληροφορικής και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (Roskomnadzor) προς την εφημερίδα του Novaya Gazeta να διαγράψει συγκεκριμένα άρθρα που δημοσιεύτηκαν μεταξύ 24 Φεβρουαρίου και 1ης Μαρτίου 2022 σχετικά με τη σύγκρουση στην Ουκρανία από τον ιστότοπό της και ανέφερε παραδείγματα πολλών άλλων ΜΜΕ που είχαν αποκλειστεί στη Ρωσία και των οποίων η δραστηριότητα είχε εν τω μεταξύ διακοπεί, συμπεριλαμβανομένου του τηλεοπτικού σταθμού Telekanal Dozhd.
Όλοι οι προσφεύγοντες αναφέρθηκαν κυρίως στα νέα άρθρα που εισήχθησαν στις 4 Μαρτίου 2022 στον Ποινικό Κώδικα που ποινικοποιεί τη διάδοση εν γνώσει αναληθών πληροφοριών αναφορικά με τις ενέργειες των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και προβλέπει ως κυρώσεις βαριά φυλάκιση και χρηματικές ποινές. Αναφορικά με αυτή τη νομοθεσία, την ίδια ημερομηνία η Novaya Gazeta σταμάτησε να μεταδίδει πληροφορίες σχετικά με την στρατιωτική δράση στην Ουκρανία και διέγραψε το ήδη δημοσιευμένο υλικό για το θέμα.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο, προς το συμφέρον των διαδίκων και την ορθή διεξαγωγή της ενώπιόν του διαδικασίας, και έχοντας υπόψη το εξαιρετικό πλαίσιο εντός του οποίου έχει υποβληθεί το αίτημα, κάλεσε τις Ρωσικές αρχές, σύμφωνα με το άρθρο 39 του Κανονισμού του Δικαστηρίου, να απόσχουν μέχρι νεωτέρας από ενέργειες και αποφάσεις που στοχεύουν στον πλήρη αποκλεισμό και τον τερματισμό των δραστηριοτήτων της καθημερινής εφημερίδας Novaya Gazeta και άλλων ενεργειών που υπό τις παρούσες συνθήκες θα μπορούσαν να στερήσουν την εφημερίδα Novaya Gazeta από την απόλαυση του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης που εγγυάται το άρθρο 10 της Σύμβασης (επιμέλεια: echrcaselaw.com)