ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΥΡΕΙΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ
Kurt κατά Αυστρίας της 15.6.2021 (αριθ. 62903/15)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Δικαίωμα στη ζωή και ενδοοικογενειακή βία. Καταγγελία της προσφεύγουσας ότι οι αυστριακές αρχές δεν κατάφεραν να προστατεύσουν την ίδια και τα παιδιά της από τον βίαιο σύζυγό της, που είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του γιου τους. Το παιδί δέχτηκε σφαίρα στο κεφάλι από τον πατέρα του, ο οποίος στη συνέχεια αυτοκτόνησε.
Στην απόφαση αυτή, το Δικαστήριο διευκρίνισε για πρώτη φορά τις γενικές αρχές που εφαρμόζονται σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας σύμφωνα με το άρθρο 2 της ΕΣΔΑ. Αναφέρθηκε στις εν λόγω αρχές στο «τεστ Osman» (Osman κατά Ηνωμένου Βασιλείου της 28ης Οκτωβρίου 1998). Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι οι αρχές έπρεπε να δώσουν άμεση απάντηση σε ισχυρισμούς ενδοοικογενειακής βίας και ότι απαιτείται ειδική επιμέλεια για την αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων. Οι αρχές έπρεπε να εξακριβώσουν εάν υπήρχε πραγματικός και άμεσος κίνδυνος για τη ζωή ενός ή περισσότερων αναγνωρισμένων θυμάτων. Για το σκοπό αυτό είχαν την υποχρέωση να πραγματοποιήσουν μια εκτίμηση κινδύνου που να είναι ανεξάρτητη, προληπτική και λεπτομερής. Έπρεπε να εκτιμήσουν την πραγματικότητα και την αμεσότητα του κινδύνου λαμβάνοντας υπόψη το ιδιαίτερο πλαίσιο των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας. Εάν το αποτέλεσμα της εκτίμησης κινδύνου ήταν ότι υπήρχε πραγματικός και άμεσος κίνδυνος για τη ζωή, υπήρχε υποχρέωση των αρχών να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα. Τα μέτρα αυτά έπρεπε να είναι επαρκή και ανάλογα με το επίπεδο του κινδύνου που αξιολογήθηκε.
Το Στρασβούργο συμφώνησε με την κυβέρνηση ότι, βάσει των όσων γνώριζαν οι αρχές κατά τον κρίσιμο χρόνο, δεν υπήρχαν ενδείξεις για πραγματικό και άμεσο κίνδυνο βίας εναντίον του γιου της προσφεύγουσας εκτός των χώρων που είχαν εκδοθεί περιοριστικά μέτρα, πόσο μάλλον θανατηφόρος κίνδυνος. Η εκτίμηση των αρχών είχε εντοπίσει ότι δεν υπήρχε θανατηφόρος κίνδυνος για τα παιδιά στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας που διαπράχθηκε από τον πατέρα, πρωταρχικός στόχος του οποίου ήταν η προσφεύγουσα. Τα μέτρα που διατάχθηκαν από τις αρχές φαίνεται να ήταν επαρκή για τον περιορισμό τυχόν κινδύνου περαιτέρω βίας κατά των παιδιών και οι αρχές έλαβαν με τρόπο διεξοδικό και ευσυνείδητο τρόπο όλα τα απαραίτητα μέτρα. Δεν διαπιστώθηκε πραγματικός και άμεσος κίνδυνος επίθεσης εναντίον της ζωής των παιδιών. Ως εκ τούτου, στις συγκεκριμένες συνθήκες, δεν υπήρχε υποχρέωση των αρχών να λάβουν περαιτέρω προληπτικά μέτρα ειδικά για τα παιδιά της προσφεύγουσας, είτε σε ιδιωτικούς, είτε δημόσιους χώρους, όπως η έκδοση περιοριστικών μέτρων στο σχολείο.
Λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις του αυστριακού ποινικού δικαίου και εκείνες που απορρέουν από το άρθρο 5 της ΕΣΔΑ για την προστασία των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων, το Δικαστήριο δεν βρήκε κανένα λόγο να αμφισβητήσει τα ευρήματα των αυστριακών δικαστηρίων, τα οποία είχαν αποφασίσει να μην διατάξουν την προσωρινή κράτηση του συζύγου. Σε κάθε περίπτωση το ΕΔΔΑ επανέλαβε ότι σύμφωνα με το άρθρο 5 δεν επιτρέπεται η κράτηση, εκτός εάν είναι σύμφωνη με την εθνική νομοθεσία.
Το ΕΔΔΑ έκρινε, με δέκα ψήφους έναντι επτά, ότι δεν υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή (άρθρο 2 ΕΣΔΑ).