ΑΠΟΦΑΣΗ
Mehdi Tanrikulu κατά Τουρκίας (αρ. 2) της 19.01.2021 (αρ. προσφ. 33374/10)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ελευθερία της έκφρασης και δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία δημοσιογράφου. Ο ρόλος του αρχισυντάκτη στην εφημερίδα και η ευθύνη του για δημοσίευση άρθρων που έχουν συντάξει άλλοι δημοσιογράφοι.
Ο προσφεύγων, αρχισυντάκτης εφημερίδας που εκδίδεται στην Τουρκία και γράφεται στην Κουρδική γλώσσα κατηγορήθηκε, κρατήθηκε προσωρινά και καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης 7,5 ετών για το αδίκημα της διάδοσης προπαγάνδας υπέρ της τρομοκρατικής οργάνωσης ΡΚΚ λόγω άρθρων που δημοσίευσε στην εφημερίδα. Η ποινή τελικά ανεστάλη μετά από ένδικα μέσα που άσκησε. Άσκησε προσφυγή στο ΕΔΔΑ για παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης και του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία.
Το Στρασβούργο επανέλαβε την πάγια νομολογία του ότι όταν οι απόψεις δεν υποκινούν βία, τα Συμβαλλόμενα Κράτη δεν μπορούν να κάνουν χρήση της προστασίας της εδαφικής ακεραιότητας, της εθνικής ασφάλειας, της επιβολής του νόμου ή της πρόληψης του εγκλήματος, περιορίζοντας το δικαίωμα ενημέρωσης του κοινού χρησιμοποιώντας ως απειλή το ποινικό δίκαιο για να επηρεάσουν τα μέσα ενημέρωσης.
Το ΕΔΔΑ διαχώρισε τα επίμαχα άρθρα και έκρινε για αυτά που δημοσιεύτηκαν στις 23 και 24 Ιανουαρίου 2010 και απλά ανέφεραν ότι ο A.Ö. είχε χαρακτηριστεί ως «ο ηγέτης του κουρδικού λαού» δεν συνιστούσαν προπαγάνδα υπέρ της βίας συνεπώς η παρέμβαση στην ελευθερία της έκφρασης ήταν αδικαιολόγητη όπως και η προσωρινή κράτηση λόγω της δημοσίευσης αυτών των άρθρων.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο 10) και του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία (άρθρο 5§1της ΕΣΔΑ) και επιδίκασε ποσό 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
Αντιθέτως έκρινε ότι τα τέσσερα άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα τον Μάρτιο του 2010 με εκφράσεις όπως «εάν συνεχίσουν να επιτίθενται στους Κούρδους, [οι τελευταίοι] έχουν το δικαίωμα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους», «Οι Κούρδοι θα υπερασπιστούν τον εαυτό τους», «Πρωτοποριακός ρόλος του ΡΚΚ και λαϊκός ηρωισμός», «Η εβδομάδα του ηρωισμού είναι ένα έπος της ελευθερίας» συνιστούσαν παρακίνηση υπέρ της βίας και η καταδίκη του προσφεύγοντα για τα εν λόγω άρθρα δεν παραβίασε το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ.
Ο ρόλος του αρχισυντάκτη της εφημερίδας
Κατά το ΕΔΔΑ ο προσφεύγων υπό την ιδιότητά του ως αρχισυντάκτης της εφημερίδας, δεν συσχετίστηκε προσωπικά με τα αμφισβητούμενα γραπτά αλλά παρείχε μια πλατφόρμα για τους συντάκτες που τα συνέταξαν και επέτρεψε τη διάδοσή τους. Με αυτόν τον τρόπο, ο αρχισυντάκτης μοιράζεται έμμεσα τα «καθήκοντα και τις ευθύνες» που αναλαμβάνουν οι συντάκτες όταν διαδίδουν τις απόψεις τους στο κοινό και δεν μπορεί να απαλλαγεί από κάθε ευθύνη για το περιεχόμενό των κειμένων.
echrcaselaw.com