ΕΔΔΑ: Μη χορήγηση σύνταξης σε γυναίκες μετά τον θάνατο των συντρόφων τους. Η αυστηρότερη απαίτηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου παραβίασε το δικαίωμα σεβασμού της περιουσίας

ΑΠΟΦΑΣΗ

Del Pino Ortiz κ.α. κατά Ισπανίας της 20.07.2023 (αρ. προσφ. 20942/19 και άλλες 3)

Βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Άρνηση των αρχών να χορηγήσουν σύνταξη επιζώντος στις προσφεύγουσες μετά το θάνατο των συντρόφων τους.

Πριν από τον Απρίλιο του 2014, όλες οι προσφεύγουσες θεωρητικά δικαιούνταν σύνταξη επιζώντος σε περίπτωση θανάτου του συντρόφου τους βάσει του αστικού δικαίου της Καταλονίας. Ωστόσο, το νομικό καθεστώς που ίσχυε στις περισσότερες άλλες περιφέρειες της Ισπανίας απαιτούσε, επιπρόσθετα, προκειμένου να συσταθεί σύμφωνο συμβίωσης για τους σκοπούς του δικαιώματος λήψης σύνταξης επιζώντος, το ζευγάρι να έχει συσταθεί επισήμως με σύμφωνο συμβίωσης μέσω της καταχώρισής του σε δημόσιο μητρώο που έχει συσταθεί για τον σκοπό αυτό ή με συμβολαιογραφική πράξη, και αυτό, τουλάχιστον δύο έτη πριν από τον θάνατο ενός από τους συντρόφους.

Οι προσφεύγουσες επηρεάστηκαν από την έναρξη ισχύος αυτής της νέας νομικής απαίτησης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την απόρριψη της αίτησής τους για σύνταξη επιζώντος.

Επικαλέστηκαν το άρθρο 14 της ΕΣΔΑ σε συνδυασμό με το άρθρο 1 του ΠΠΠ. Η πρώτη προσφεύγουσα υπέβαλε την προσφυγή της μόνο βάσει του άρθρου 1 του 12^ου Πρωτοκόλλου, λόγω των έμμεσων διακρίσεων σε βάρος των γυναικών που το μέτρο είχε δημιουργήσει στην πράξη.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι όλοι οι σύντροφοι απεβίωσαν πριν παρέλθουν δύο έτη από την έναρξη ισχύος της νέας υποχρέωσης επίσημης καταχώρισης που θεσπίστηκε μετά τις 10 Απριλίου 2014 και έτσι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, στην προκειμένη περίπτωση, οι προσφεύγουσες θα μπορούσαν να έχουν «δικαιολογημένη εμπιστοσύνη» ότι δικαιούνται σύνταξη επιζώντων.

Το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιβολή αυστηρότερης τυπικής απαίτησης από το Συνταγματικό Δικαστήριο χωρίς επαρκείς μεταβατικές διατάξεις ήταν δυσανάλογη υπό το πρίσμα όλων των περιστάσεων των επίδικων προσφυγών και διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της περιουσίας (άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου).

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου επιδίκασε για  ηθική βλάβη 8.000 ευρώ στην πρώτη, 6.000 ευρώ στην τρίτη και 6.000 ευρώ στην τέταρτη προσφεύγουσα.

Μη χορήγηση σύνταξης σε γυναίκες μετά τον θάνατο των συντρόφων τους. Η αυστηρότερη απαίτηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου παραβίασε το δικαίωμα σεβασμού της περιουσίας