ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ
Verein Klimaseniorinnen Schweiz κ.α. κατά Ελβετίας της 09.04.2024 (αρ. προσφ. 53600/20)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι προσφεύγουσες είναι, αφενός μεν, μία ένωση ελβετικού δικαίου που συστάθηκε για την προώθηση και την εφαρμογή αποτελεσματικής προστασίας του κλίματος εξ ονόματος των μελών της, τα οποία είναι περισσότερες από 2.000 ηλικιωμένες γυναίκες (η πλειονότητα των οποίων είναι άνω των 70 ετών) και, αφετέρου δε, τέσσερις γυναίκες, όλες μέλη της παραπάνω ένωσης και ηλικίας άνω των 80 ετών, που παραπονέθηκαν για προβλήματα υγείας που επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια των κυμάτων καύσωνα, επηρεάζοντας σημαντικά τη ζωή, τις συνθήκες διαβίωσης και την υγεία τους.
Τα αιτήματα των προσφευγουσών προς διάφορες αρχές, τα οποία αφορούν διάφορες παραλείψεις στον τομέα της προστασίας του κλίματος και επιδιώκουν την εφαρμογή μέτρων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των αντίστοιχων αρχών στον τομέα της κλιματικής αλλαγής, καθώς και απόφαση σχετικά με τις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την επίτευξη του στόχου για το 2030 που έχει τεθεί από τη συμφωνία του Παρισιού, απορρίφθηκαν. Άσκησαν αναίρεση, η οποία απερρίφθη από το Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο.
Επικαλούμενες τα άρθρα 2 και 8 της Σύμβασης, οι προσφεύγουσες διαμαρτυρήθηκαν για διάφορες παραλείψεις των ελβετικών αρχών να μετριάσουν την κλιματική αλλαγή – και ιδίως τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη – η οποία επηρεάζει δυσμενώς τη ζωή, τις συνθήκες διαβίωσης και την υγεία των μεμονωμένων προσφευγουσών και των μελών της προσφεύγουσας ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, προσάπτουν στο κράτος ότι παρέλειψε να θεσπίσει κατάλληλη νομοθεσία και να λάβει κατάλληλα και επαρκή μέτρα για την επίτευξη των στόχων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις του. Οι προσφεύγουσες διαμαρτυρήθηκαν επίσης για την έλλειψη πρόσβασης σε δικαστήριο, βάσει του άρθρου 6 § 1, σχετικά με την παράλειψη του κράτους να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το εναγόμενο κράτος είχε υπερβεί το περιθώριο εκτίμησής του και δεν είχε συμμορφωθεί με τις θετικές υποχρεώσεις του βάσει του άρθρου 8 στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το δικαίωμα πρόσβασης της προσφεύγουσας ένωσης σε δικαστήριο είχε περιοριστεί με τέτοιο τρόπο και σε τέτοιο βαθμό ώστε να θιγεί ο ίδιος ο πυρήνας του δικαιώματος και συνεπώς υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ.