ΑΠΟΦΑΣΗ
Selygenenko κ.α. κατά Ουκρανίας της 21.10.2021 (αρ. προσφ. 24919/16 και 28658/16)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι προσφεύγοντες, οι οποίοι είναι όλοι εσωτερικά εκτοπισμένοι πρόσφυγες, οι οποίοι διέφυγαν από τη σύγκρουση στο Ντόνετσκ και την Κριμαία, εγκαταστάθηκαν στο Κίεβο το 2014-15. Στις τοπικές εκλογές του Κιέβου οι αρχές αρνήθηκαν να τους χορηγήσουν το δικαίωμα να ψηφίσουν με την αιτιολογία ότι παρότι έμεναν στο Κίεβο εξακολουθούσαν να είναι κάτοικοι των πόλεων προέλευσής τους και δεν είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν στις τοπικές εκλογές παρά μόνον στον τόπο που αναγράφονταν στην ταυτότητά τους.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι οι αρχές δεν είχαν λάβει υπόψη την ατομική κατάσταση των προσφευγόντων ως εκτοπισθέντων και είχαν κάνει διακρίσεις σε βάρος τους κατά την απόλαυση του δικαιώματος ψήφου στις τοπικές εκλογές.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 1 του 12ου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (γενική απαγόρευση των διακρίσεων) και επιδίκασε σε καθένα των προσφευγόντων 4.500 ευρώ για ηθική βλάβη.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 1 του 12ου Πρωτοκόλλου
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγουσες, Oleksandra Selygenenko, Anastasiya Martynovska, Darya Svyrydova και Yevgeniya Terekhova, είναι Ουκρανοί υπήκοοι οι οποίοι γεννήθηκαν το 1986, το 1990, το 1985 και το 1948 αντίστοιχα. Οι ίδιοι ζουν στο Κίεβο, παρόλο που κατάγονται από τη Σεβαστάπολη (οι δύο πρώτοι προσφεύγοντες), την Αλούπκα (κα Svyrydova) και Ντόνετσκ (κα Terekhova), στην Ουκρανία.
Μετά τη σύγκρουση που ξέσπασε στο Ντόνετσκ και στην Κριμαία, οι προσφεύγοντες μετέβησαν στο Κίεβο και έλαβαν έγγραφα τα οποία τους αναγνώριζαν ως εσωτερικά εκτοπισμένους το 2014-15. Τα εθνικά δελτία ταυτότητας τους (паспорт громадянина України) ωστόσο συνέχιζαν να τους δείχνουν ως κατοίκους των πόλεων καταγωγής τους στο Ντόνετσκ και την Κριμαία.
Οι προσφεύγοντες υπέβαλαν αίτηση με σκοπό να ψηφίσουν στις τοπικές εκλογές στο Κίεβο στα τέλη του 2015, αλλά η αίτησή τους απορρίφθηκε. Η κα Terekhova παραπονέθηκε στην Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, η οποία απάντησε ότι η πόλη κατοικίας ενός πολίτη ήταν αυτή που αναγράφεται στην εθνική του ταυτότητα. Όταν διοργανωθούν εκλογές στην πόλη της, θα μπορούσε να ψηφίσει εκεί.
Οι προσφεύγοντες προσέφυγαν στα δικαστήρια. Τα πρωτοβάθμια δικαστήρια έκριναν ότι το δικαίωμα ψήφου σε τοπικό επίπεδο στην Ουκρανία χορηγούνταν σε πολίτες της Ουκρανίας που «ανήκαν» (належали) στις αντίστοιχες τοπικές κοινότητες και που διέμεναν στις αντίστοιχες εκλογικές περιφέρειες. Ο τόπος διαμονής έπρεπε να αναγράφεται στην εθνική τους ταυτότητα. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε από τα εφετεία. Κατά της εφετειακής απόφασης δεν μπορούσε να ασκηθεί αναίρεση.
Επικαλούμενοι το άρθρο 1 του 12ου Πρωτοκόλλου (γενική απαγόρευση των διακρίσεων), οι προσφεύγοντες κατήγγειλαν ότι τους στέρησαν το δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές στο Κίεβο με μεροληπτικό τρόπο.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι το άρθρο 1 του 12ου Πρωτοκόλλου παρέχει προστασία σε «κάθε δικαίωμα που ορίζεται από το νόμο». Τα κράτη έπρεπε να αιτιολογήσουν εύλογα μια κατάσταση όπου ένα άτομο είχε διαφορετική μεταχείριση σε σχέση με ένα άλλο, διαφορετικά θα μπορούσε να διαπιστωθεί παράβαση.
Δεν αμφισβητήθηκε ότι οι προσφεύγοντες είχαν νόμιμο δικαίωμα ψήφου και ότι ζούσαν εκτός του εγγεγραμμένου τόπου κατοικίας τους. Το Ανώτατο Δικαστήριο είχε επισημάνει ότι η αστυνομική τους ταυτότητας χρησίμευσε ως μέσο για να διαπιστωθεί, τελικά, αν κάποιος ανήκε σε μια κοινότητα και έτσι θα μπορούσε να ψηφίσει στη σχετική εκλογική περιφέρεια. Το εσωτερικό δίκαιο ανέφερε ότι ένα άτομο μπορούσε να ψηφίσει μόνο σε τόπο όπου ήταν εγγεγραμμένη η κατοικία του. Οι εκτοπισμένοι δεν αντιμετωπίστηκαν διαφορετικά από οποιονδήποτε άλλον.
Παρόλο που οι προσφεύγοντες δεν είχαν διαφορετική μεταχείριση από άλλους πολίτες όσον αφορά τη διαμονή τους, το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι, ως εσωτερικά εκτοπισμένοι, βρίσκονταν σε σαφώς διαφορετική κατάσταση από άλλους συμπολίτες και δεν θα μπορούσαν να επιστρέψουν στον επίσημο τόπο διαμονής τους στην Ουκρανία και να ψηφίσουν. Αυτοί βρισκόταν στο Κίεβο για περισσότερο από ένα χρόνο, πληρώνοντας τοπικούς φόρους κλπ. και ως εκ τούτου ενδιαφέρονταν για το αποτέλεσμα των εκλογών. Σύμφωνα με τη νομοθεσία εκείνης της περιόδου, οι προσφεύγοντες κινδύνευαν επιπλέον να χάσουν το καθεστώς του εκτοπισμένου αν άλλαζαν τόπο διαμονής.
Συνολικά, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι, παραλείποντας να λάβουν υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση των προσφευγόντων, οι αρχές είχαν κάνει διακρίσεις σε βάρος τους κατά την απόλαυση του δικαιώματος ψήφου τους στις τοπικές εκλογές. Υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 1 του 12ου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ουκρανία έπρεπε να καταβάλει στους προσφεύγοντες 4.500 ευρώ έκαστος για ηθική βλάβη.
echrcaselaw.com/apofaseis-edda