ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΥΡΕΙΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ
Fedotova κ.α. κατά Ρωσίας της 17.01.2023 (αρ. προσφ. 40792/10, 30538/14 and 43439/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι έξι προσφεύγοντες αποτελούσαν τρία ομόφυλα ζευγάρια. Υποστήριξαν ότι δεν ήταν σε θέση να επιτύχουν την αναγνώριση και την προστασία των αντίστοιχων σχέσεών τους από τον νόμο, λόγω της άρνησης των ρωσικών αρχών να τους επιτρέψουν να συνάψουν γάμο και ελλείψει οποιασδήποτε άλλης μορφής νομικής αναγνώρισης και προστασίας των ομόφυλων ζευγαριών στη Ρωσία.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι κατά τον χρόνο που οι προσφεύγοντες είχαν υποβάλει αίτηση στις ρωσικές αρχές για νομική αναγνώριση των αντίστοιχων σχέσεών τους, το ρωσικό δίκαιο δεν προέβλεπε τη δυνατότητα αυτή. Ούτε υπήρξε κάποια αλλαγή στη συνέχεια. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι το εναγόμενο κράτος δεν είχε ενημερώσει για πρόθεση τροποποίησης της εθνικής του νομοθεσίας προκειμένου να επιτρέψει στα ζευγάρια του ιδίου φύλου να απολαμβάνουν επίσημη αναγνώριση και νομικό καθεστώς που παρέχει προστασία. Το Δικαστήριο είχε ήδη απορρίψει το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι η πλειοψηφία των Ρώσων αποδοκίμασε την ομοφυλία, στο πλαίσιο υποθέσεων που αφορούν την ελευθερία της έκφρασης, του συνέρχεσθαι ή του συνεταιρίζεσθαι για σεξουαλικές μειονότητες. Το Δικαστήριο είχε επανειλημμένα κρίνει ότι, αν και τα ατομικά συμφέροντα πρέπει ενίοτε να υποτάσσονται σε εκείνα μιας ομάδας, η δημοκρατία δεν σήμαινε απλώς ότι οι απόψεις της πλειοψηφίας έπρεπε πάντα να επικρατούν: έπρεπε να επιτευχθεί ισορροπία που να διασφαλίζει τη δίκαιη μεταχείριση των ατόμων που ανήκουν στις μειονότητες και να αποφεύγεται κάθε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Το Δικαστήριο είχε επανειλημμένα αρνηθεί να εγκρίνει πολιτικές και αποφάσεις που ενσάρκωναν μια προδιάθεση εκ μέρους μιας ετερόφυλης πλειοψηφίας κατά μίας ομοφυλικής μειονότητας.
Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εναγόμενο κράτος είχε υπερβεί το περιθώριο εκτίμησής του και είχε παραβεί τη θετική υποχρέωση να διασφαλίσει το δικαίωμα των προσφευγόντων για σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής τους ζωής.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η διαπίστωση παραβίασης συνιστούσε από μόνη της επαρκή δίκαιη ικανοποίηση για τυχόν ηθική βλάβη που υπέστησαν οι προσφεύγοντες.