Πηγή: http://www.adjustice. gr
Εκλογική διαφορά. Έκπτωση από το αξίωμα του τακτικού κοινοτικού συμβούλου λόγω της ύπαρξης ασυμβιβάστου (οφειλές προς τον Δήμο στον οποίο εξελέγη). Οι προϋπάρχουσες οφειλές εκλεγμένων δημοτικών και κοινοτικών συμβούλων προς τον Δήμο στον οποίο εξελέγησαν, οι οποίες έχουν υπαχθεί σε διακανονισμό, μπορούν να εξοφληθούν τμηματικά, χωρίς στην περίπτωση αυτή, να τίθεται, κατά τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει, ορισμένη προθεσμία εξοφλήσεως και δη μέχρι την ημερομηνία εγκαταστάσεως της νέας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι ο διακανονισμός θα έχει λάβει χώρα εντός της προβλεπόμενης από την παρ. 2 του άρθρου 15 προθεσμίας, ήτοι μέχρι την ημερομηνία εγκατάστασης στην Κοινότητα ή το Δήμο. – Δέχεται την ένσταση.
Αριθμός αποφάσεως 5814/2020
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΙΒ΄
ΤΡΙΜΕΛΕΣ
Σ υ ν ε δ ρ ί α σ ε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 19 Ιουνίου 2020, με δικαστές τους Νικούλα Μαρούλη, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ., Σοφία Μαυρίδου και Φαίδρα Ντήμου (Εισηγήτρια), Πρωτοδίκες Δ.Δ. και γραμματέα την Όλγα Χατζηνικολαΐδου, δικαστική υπάλληλο,
γ ι α ν α δικάσει την ένσταση με ημερομηνία κατάθεσης 19-5-2020 (Α.Κ. 1/2020)
τ ο υ […], κατοίκου […], ανακηρυχθέντος ως τακτικού κοινοτικού συμβούλου του Δήμου Πολυγύρου με τον συνδυασμό «…» ο οποίος παραστάθηκε διά της πληρεξουσίας δικηγόρου Βασιλικής Παντελίδου,
κ α τ ά της υπ΄ αριθμ. 20/2019 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκιδικής, (Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας) όπως διορθώθηκε με την υπ’ αριθμ. 33/2019 Απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου και
κ α τ ά του […], κατοίκου […], Προέδρου της Τοπικής Κοινότητας …, ο οποίος παραστάθηκε μαζί με την πληρεξούσια δικηγόρο του Ευαγγελία Γαλαρινιώτου.
Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Μετά τη συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα,
σκέφθηκε κατά το νόμο.
1. Επειδή, με την κρινόμενη ένσταση, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το 33196996495007170052 e-παράβολο, σε συνδυασμό με την από 18-5-2020 απόδειξη πληρωμής του της τράπεζας Πειραιώς), επιδιώκεται, κατ΄ εκτίμηση του δικογράφου, αφενός να διαπιστωθεί η ύπαρξη του κατ΄ άρθρο 15 του ν. 3852/2010, όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει, ασυμβιβάστου του καθ΄ ου η ένσταση με το αξίωμα του κοινοτικού συμβούλου της Τοπικής Κοινότητας […] και η έκπτωσή του από το αξίωμα αυτό, εξαιτίας οφειλών του τελευταίου προς το Δήμο Πολυγύρου και αφετέρου να τροποποιηθεί η 20/2019 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πολυγύρου (Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας), όπως η απόφαση αυτή διορθώθηκε με την 33/2019 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, κατά το μέρος που με αυτήν ο καθ΄ ου η ένσταση, υποψήφιος του μοναδικού συνδυασμού […], ανακηρύχθηκε ως τακτικός κοινοτικός σύμβουλος της ανωτέρω κοινότητας.
2. Επειδή, στο άρθρο 9 του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α΄ 87), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 του ν. 4555/2018 (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι ΦΕΚ Α΄ 133) και ισχύει από 19-7-2018 σύμφωνα με το άρθρο 283 αυτού, ορίζεται ότι: «1…4. Για την πρώτη εφαρμογή του παρόντος: α) Ο πρώτος γύρος της εκλογικής διαδικασίας στα αξιώματα της παραγράφου 1 θα διεξαχθεί την Κυριακή κατά την οποία διενεργείται η ψηφοφορία για την εκλογή των αντιπροσώπων της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του έτους 2019. β)… γ) Η εγκατάσταση των νέων αρχών θα γίνει την 1η Σεπτεμβρίου 2019 και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2023 και λογίζεται πλήρης για όλες τις συνέπειες.», στο άρθρο 44 (όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 39 του ν. 4555/2018) ότι: «1. Το πολυμελές πρωτοδικείο μετά από τη λήξη του πενθημέρου της παραγράφου 2 του άρθρου 43 ανακηρύσσει με χωριστή πράξη: α) τον επιτυχόντα και τους επιλαχόντες συνδυασμούς, τον δήμαρχο, τους τακτικούς και αναπληρωματικούς δημοτικούς συμβούλους κάθε συνδυασμού, τους τακτικούς και αναπληρωματικούς συμβούλους των κοινοτήτων κάθε συνδυασμού, τους προέδρους των κοινοτήτων έως τριακοσίων (300) κατοίκων με τους αναπληρωματικούς τους … .2. Ο πρόεδρος του πρωτοδικείου εκθέτει τις αποφάσεις στο κατάστημα του δικαστηρίου επί τρεις (3) συνεχείς ημέρες … », ενώ στο άρθρο 48 παρ. 1 (όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 66 του ν. 4604/2019 και ισχύει από 26/3/2019 του ίδιου νόμου) ότι: «1. Η ένσταση ασκείται μέσα σε προθεσμία επτά (7) ημερών από τη λήξη του χρόνου έκθεσης της πράξης, με την οποία ανακηρύσσονται οι επιτυχόντες και οι επιλαχόντες συνδυασμοί, καθώς και οι υποψήφιοι κάθε συνδυασμού που εκλέγονται ως τακτικοί ή αναπληρωματικοί, κατά το άρθρο 44 του παρόντος.». Εξάλλου, στο άρθρο 15 (όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 12 του ν. 4555/2018) του ίδιου νόμου ορίζεται ότι: «1.Δεν μπορούν να είναι δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι ή πρόεδροι κοινότητας εκείνοι που είναι, από οποιαδήποτε αιτία, οφειλέτες του οικείου δήμου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτού, των κοινωφελών επιχειρήσεών του καθώς και της δημοτικής επιχείρησης ύδρευσης και αποχέτευσης του (Δ.Ε.Υ.Α.), εφόσον η συνολική οφειλή τους υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ. 2. Αν οφειλέτης του δήμου ή των νομικών προσώπων της παραγράφου 1 εκλεγεί δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος ή σύμβουλος κοινότητας, οφείλει να εξοφλήσει την οφειλή του, εφόσον αυτή υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ, έως την ημέρα εγκατάστασης των νέων δημοτικών αρχών. 3. Αν τα προαναφερόμενα πρόσωπα γίνουν οφειλέτες του δήμου ή των ανωτέρω νομικών προσώπων μετά την εκλογή τους, οφείλουν να εξοφλήσουν την οφειλή τους μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών, αφότου κατέστη οριστική η βεβαίωση της οφειλής και έλαβαν γνώση αυτής ή σε περίπτωση άσκησης ενδίκων βοηθημάτων, αφότου εκδόθηκε τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Αν η εξόφληση των οφειλών του άρθρου αυτού δεν γίνει μέσα στην ανωτέρω προθεσμία, εκτός από την περίπτωση διακανονισμού της οφειλής, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, εκπίπτουν από το αξίωμά τους.». Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων και των διαλαμβανομένων σχετικώς στην εισηγητική έκθεση του ν. 3852/2010, συνάγεται ότι η ένσταση που θεσπίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ως άνω νόμου, με τις οποίες επαναλαμβάνονται οι προϊσχύουσες ρυθμίσεις του άρθρου 30 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (Κ.Δ.Κ., ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, Α΄ 114) αποσκοπεί στο να διαπιστωθεί από το αρμόδιο διοικητικό δικαστήριο η έκπτωση των εκλεγέντων δημοτικών και κοινοτικών αρχόντων από το αξίωμά τους, λόγω του ασυμβιβάστου των καθηκόντων αυτών εξαιτίας οφειλών τους προς τον δήμο στην αρχή του οποίου έχουν εκλεγεί. Επειδή, άλλωστε, ενόψει των ειδικότερων ρυθμίσεων του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, κατά τα ανωτέρω, η γενεσιουργός αιτία του ασυμβιβάστου λαμβάνει χώρα είτε κατά την εγκατάσταση των δημοτικών κοινοτικών αρχόντων, εφόσον ο δήμαρχος ή ο δημοτικός ή κοινοτικός σύμβουλος κατέστη οφειλέτης πριν από την εκλογή του, είτε δύο μήνες μετά την οριστικοποίηση της οφειλής ή την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης, εφόσον αυτός κατέστη οφειλέτης μετά την εκλογή του, δεν τυγχάνει εφαρμογής, αναφορικά με την άσκηση του εν λόγω ένδικου βοηθήματος, η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 3852/2010, που θεσπίζει επταήμερη προθεσμία άσκησης ένστασης κατά του κύρους των δημοτικών – κοινοτικών εκλογών με αφετηρία τη λήξη του χρόνου έκθεσης της πράξης ανακήρυξης, αλλά η ένσταση αυτή καθίσταται απρόθεσμη.
3. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, ο καθ’ ου η ένσταση, με το από 24-6-2020 παραδεκτώς υποβληθέν υπόμνημά του, υποστηρίζει ότι η υπό κρίση ένσταση, που ασκήθηκε στις 19-5-2020, ήτοι μετά την πάροδο εννέα και πλέον μηνών από την εγκατάσταση της κοινοτικής αρχής (01-09-2019), ασκήθηκε εκπροθέσμως. Ο ισχυρισμός αυτός, όμως, πρέπει να απορριφθεί ως νόμω αβάσιμος, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η υπό κρίση ένσταση, με την οποία ο ενιστάμενος αποσκοπεί στο να διαπιστωθεί η αυτοδίκαιη έκπτωση του καθ’ ου η ένσταση από το αξίωμα του κοινοτικού συμβούλου, εξαιτίας οφειλών του προς τον Δήμο Πολυγύρου, είναι απρόθεσμη.
4. Επειδή, εξάλλου, όπως προκύπτει από την 20/2019 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκιδικής (Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας), όπως ισχύει, ο ενιστάμενος και ο καθού συμμετείχαν στις δημοτικές εκλογές της 26ης Μαΐου 2019 ως υποψήφιοι κοινοτικοί σύμβουλοι της κοινότητας […] του Δήμου Πολυγύρου Χαλκιδικής, με τον μοναδικό συνδυασμό […], με την απόφαση δε αυτή ο προαναφερόμενος συνδυασμός ανακηρύχθηκε επιτυχών, πρώτος σε σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του εκλέχθηκε ο καθού, ο οποίος για το λόγο αυτό ορίστηκε ως Πρόεδρος της Κοινότητας […], κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 79 του ν. 3852/2010, ενώ ο ενιστάμενος εξελέγη δεύτερος κατά σειρά τακτικός κοινοτικός σύμβουλος της τοπικής Κοινότητας […]. Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας, περαιτέρω, υπόψη ότι σε περίπτωση που γίνει δεκτή η υπό κρίση ένσταση και η θέση του προέδρου του συμβουλίου της κοινότητας κενωθεί λόγω της έκπτωσης από το αξίωμα του καθού, ως Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου του Δήμου […] θα οριστεί ο επόμενος κατά σειρά σταυρών προτίμησης σύμβουλος του ανακηρυχθέντος ως επιτυχόντος συνδυασμού, που τυγχάνει να είναι ο ενιστάμενος, ο τελευταίος με προφανές έννομο συμφέρον ασκεί την υπό κρίση ένσταση. Δοθέντος δε ότι η ένσταση αυτή έχει ασκηθεί και κατά τα λοιπά παραδεκτώς, πρέπει να εξεταστεί, περαιτέρω, στην ουσία.
5. Επειδή, η προαναφερόμενη στη σκέψη 2 της παρούσης, διάταξη του δευτέρου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει, στην οποία γίνεται ρητή αναφορά στις οφειλές «του άρθρου αυτού», δηλ. στις οφειλές, για τις οποίες γίνεται λόγος τόσο στην ανωτέρω παράγραφο, όσο και στην παρ.2 του ίδιου άρθρου, καταλαμβάνει σύμφωνα και με όσα διαλαμβάνονται στην εισηγητική έκθεση του νόμου αυτού, τόσο τις οφειλές αιρετού οργάνου του δήμου που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της θητείας του, όσο και οφειλές που προϋπήρχαν της εκλογής ή της εγκαταστάσεώς του στο δήμο. Συνεπώς, οι οφειλές αυτές, και στις δύο περιπτώσεις, εφόσον υπαχθούν σε διακανονισμό, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (ήτοι εντός των προβλεπόμενων από τις διατάξεις των παρ.2 και 3 προθεσμιών, προκειμένου για οφειλές που προϋπήρχαν της εκλογής ή εγκατάστασης στο δήμο και για οφειλές που προέκυψαν μετά την εγκατάσταση, αντιστοίχως), εξαιρούνται από την υποχρέωση εξοφλήσεως εντός ορισμένης προθεσμίας και μπορούν να καταβάλλονται τμηματικά εντός της δημοτικής περιόδου, χωρίς να δημιουργείται στο πρόσωπο του αιρετού οργάνου ασυμβίβαστο με το αξίωμα που κατέχει (βλ. σχετ. ΣτΕ 3428/2017, σκ.4). Εξάλλου, σύμφωνα με τη διάταξη της προαναφερόμενης παρ. 3 του άρθρου 15, όσοι έχουν εκλεγεί δήμαρχοι ή δημοτικοί σύμβουλοι και γίνουν οφειλέτες του οικείου δήμου μετά την εκλογή τους, οφείλουν να εξοφλήσουν την οφειλή τους μέσα σε προθεσμία δύο μηνών, αφότου κατέστη οριστική η βεβαίωση της οφειλής και έλαβαν γνώση αυτής ή σε περίπτωση άσκησης ενδίκων βοηθημάτων, αφότου εκδόθηκε τελεσίδικη δικαστική απόφαση, διαφορετικά εκπίπτουν αυτοδικαίως από το αξίωμά τους. Κατά την έννοια της διάταξης αυτής, καθίσταται «οριστική» η «βεβαίωση» της ανωτέρω οφειλής, εφόσον αυτή «βεβαιωθεί οριστικώς», σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 41 του ν.δ. 4260/1962. Προς τούτο απαιτούνται όχι μόνο η καταχώρισή της στους βεβαιωτικούς καταλόγους της παρ.1 του άρθρου 22 του ν.δ. 318/1969 (βεβαίωση υπό ευρεία έννοια) και η κοινοποίηση του σχετικού αποσπάσματος του οικείου βεβαιωτικού καταλόγου στον οφειλέτη, αλλά, σύμφωνα με την παρ.3 του ίδιου άρθρου, και η άπρακτη πάροδος της προθεσμίας άσκησης προσφυγής κατά του νόμιμου τίτλου, η αποστολή στον ταμία πίνακα με τις οφειλές για τις οποίες ασκήθηκε προσφυγή και η σημείωση από τον ταμία ότι λόγω της άσκησης προσφυγής έχει ανασταλεί η είσπραξή τους, με αποτέλεσμα οι απομένουσες στο βεβαιωτικό κατάλογο οφειλές να καθίστανται οριστικές. Περαιτέρω, κατά την έννοια της ως άνω παρ.3 του άρθρου 15, οι εκλεγέντες δήμαρχοι ή δημοτικοί σύμβουλοι «λαμβάνουν γνώση» της οριστικώς βεβαιωθείσας οφειλής τους, με συνέπεια την έναρξη της δίμηνης προθεσμίας προς εξόφλησή της, μόνον εφόσον τους γνωστοποιηθεί νομίμως η ύπαρξή της. Η γνωστοποίηση αυτή, ενόψει της σοβαρότητας της έκπτωσης του δημάρχου ή του δημοτικού συμβούλου από το αξίωμα για το οποίο εκλέχθηκε, πρέπει να αποδεικνύεται με απόλυτα ασφαλή τρόπο, όπως είναι το αποδεικτικό επίδοσης της ατομικής ειδοποίησης ή η υπογραφή του παραλήπτη στο προβλεπόμενο από την παρ.2 του άρθρου 41 του ν.δ. 4260/1962 ειδικό βιβλίο. Για την ταυτότητα του νομικού λόγου, το ίδιο ισχύει και για τις «οφειλές» της παρ.2 του άρθρου 3852/2010, δηλαδή και αυτές πρέπει να έχουν βεβαιωθεί ταμειακώς με την ανωτέρω διαδικασία, ώστε να είναι απαιτητές και εισπράξιμες, αφού διαφορετικά δεν υπάρχει υποχρέωση εξόφλησής τους, ακολούθως δε, να έχει γνωστοποιηθεί η ύπαρξή τους στον οφειλέτη, σύμφωνα με τον προεκτεθέντα τρόπο. Στη συνέχεια, αρχίζει να τρέχει η προθεσμία για την εξόφληση της οφειλής, προκειμένου ο εκλεγείς να μην εκπέσει αυτοδικαίως από το αξίωμά του. Συνεπώς, στην περίπτωση της παρ.2 η προθεσμία εξόφλησης εκτείνεται από την ανωτέρω γνωστοποίηση της οφειλής μέχρι την εγκατάσταση των νέων δημοτικών αρχών, όπως, αντιστοίχως, στην περίπτωση της παρ.3 η προθεσμία αυτή εκτείνεται από την ίδια γνωστοποίηση μέχρι τη συμπλήρωση δύο μηνών από την έναρξή της. Διαφορετική ερμηνεία θα οδηγούσε σε διάρρηξη της εσωτερικής συνοχής του συστήματος του νόμου, ήτοι των δύο περιπτώσεων (παρ.2 και 3) της γενικής κατηγορίας (παρ.1) και θα παρέβλεπε τον κανόνα ότι οι διατάξεις που θεσπίζουν ασυμβίβαστα πρέπει να ερμηνεύονται στενά (ΣτΕ 798/2014).
6. Επειδή, εξάλλου, η πιο πάνω διάταξη του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει, κατά το μέρος που αφορά σε οφειλές μη ασήμαντου ύψους, δεν αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 15 παρ.1 και 102 παρ.2 του Συντάγματος και την αρχή της αναλογικότητας, ούτε σε άλλη συνταγματική διάταξη ή αρχή. Και τούτο, διότι η εισαγόμενη με αυτή επέμβαση στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του εκλεγέντος δημάρχου ή δημοτικού συμβούλου προς κτήση, διατήρηση και άσκηση του αξιώματός του καθ΄ όλη τη διάρκεια της θητείας του δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, ήτοι προεχόντως τη διαφύλαξη του κύρους του ανωτέρω αξιώματος, του οικείου δήμου και του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης και δευτερευόντως την αποτροπή της παρέλκυσης της εξόφλησης των οφειλών των ανωτέρω με εκμετάλλευση του αξιώματός τους. Εξάλλου, ενόψει της σημασίας των ανωτέρω λόγων επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος και των (δικαστικών) εγγυήσεων υπό τις οποίες διαπιστώνονται οι προϋποθέσεις εφαρμογής της επίμαχης διάταξης, η τελευταία, καθό μέρος αφορά σε οφειλές μη ασήμαντου ύψους, δεν εισάγει περιορισμό του ανωτέρω συνταγματικού δικαιώματος προδήλως μη πρόσφορο ή μη αναγκαίο ή δυσανάλογης έντασης με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Τέλος, δεν απαιτείται να κριθεί εάν η διάταξη αυτή αφορά και οφειλές ασήμαντου ύψους και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, εάν κατά το μέρος αυτό είναι σύμφωνη προς τις ανωτέρω συνταγματικές διατάξεις και αρχές διότι, ενόψει του χαρακτήρα του δικαστικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων ως παρεμπίπτοντος και συγκεκριμένου, η κρίση αυτή δεν είναι αναγκαία για την επίλυση της διαφοράς (ΣτΕ 798/2014 7μελούς, με μειοψηφία).
7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Ως εκτέθηκε ανωτέρω, στις 26-5-2019 διενεργήθηκαν εκλογές για την ανάδειξη κοινοτικής αρχής στην κοινότητα […] Δήμου Πολυγύρου Χαλκιδικής, κατά τις οποίες τόσο ο ενιστάμενος όσο και ο καθ’ ου η ένσταση συμμετείχαν ως υποψήφιοι κοινοτικοί σύμβουλοι της κοινότητας […], με τον μοναδικό συνδυασμό […]. Με την 20/2019 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκιδικής (Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας), όπως η απόφαση αυτή διορθώθηκε με την 33/2019 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, ο προαναφερόμενος συνδυασμός ανακηρύχθηκε επιτυχών, ταυτόχρονα πρώτος σε σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του αναδείχθηκε ο καθού, ο οποίος ανακηρύχθηκε τακτικός κοινοτικός σύμβουλος και ορίστηκε ως Πρόεδρος της Κοινότητας …, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 79 του ν. 3852/2010, ενώ ο ενιστάμενος εξελέγη δεύτερος κατά σειρά σε σταυρούς προτίμησης και για το λόγο αυτό ανακηρύχθηκε τακτικός κοινοτικός σύμβουλος της τοπικής Κοινότητας […].
8. Επειδή, ήδη με την κρινόμενη ένσταση, όπως νομίμως αναπτύσσεται με το σχετικό υπόμνημα, ο ενιστάμενος ζητά να διαπιστωθεί η ύπαρξη του αναφερομένου στην διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 3852/2010 ασυμβιβάστου στο πρόσωπο του […], να εκπέσει αυτός από το αξίωμα του κοινοτικού συμβούλου της κοινότητας […], να τροποποιηθεί η 20/2019 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκιδικής (Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας), όπως η απόφαση αυτή διορθώθηκε με την 33/2019 απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, κατά το μέρος αυτό, έτσι ώστε, αφού ακυρωθεί η ανακήρυξη του καθ’ ου κοινοτικού συμβούλου, να κηρυχθεί τούτος έκπτωτος του αξιώματος. Τούτο διότι, κατά την ημέρα της εγκατάστασης των νέων δημοτικών αρχών (1-9-2019), ο καθ’ ου είχε ανεξόφλητες οφειλές προς τον ανωτέρω Δήμο, ανερχόμενες στις στο ποσό των 2.295 ευρώ. Ειδικότερα, ισχυρίζεται ότι οι ως άνω οφειλές προέρχονται από δημοτικά πάγια τέλη ύδρευσης, αντικαταστάσεις υδρόμετρου και δικαιώματα ενταφιασμού προς τον Δήμο Πολυγύρου. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του, ο ενιστάμενος επικαλείται και προσκομίζει, μεταξύ άλλων, α) ατομική ειδοποίηση οφειλών του Δήμου Πολυγύρου, οικονομικού έτους 2019, απευθυνόμενη προς τον οφειλέτη […] (καθ’ ου η ένσταση), που στερείται αριθμού πρωτοκόλλου, προσκομίζεται δε σε μορφή ανεπικύρωτου φωτογραφικού αντιγράφου, σύμφωνα με την οποία ο καθ’ ου η ένσταση είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δήμο Πολυγύρου συνολικού ποσού 2.608,34 ευρώ (κεφάλαιο 1.948,98€ και προσαυξήσεις 659,36€), ως ημερομηνία αυτού του εγγράφου φαίνεται από κάποιες από τις σελίδες του να είναι η 10η-9-2019, η οποία δεν προκύπτει με βεβαιότητα, πλην όμως το ίδιο έγγραφο προσκομίζει και επικαλείται και ο καθού η ένσταση. Σύμφωνα με την εν λόγω ατομική ειδοποίηση οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προέρχονται, μεταξύ άλλων, από άρδευση 2011 συνολικού ποσού (ήτοι κεφάλαιο συν προσαυξήσεις) 371,44€ (ΑΧΚ 01211, ημ. λήξης 30.11.2012), ύδρευση 2012, συνολικού ποσού 27,70€ (ΑΧΚ 00515/ημ. λήξης 31.8.2013), ΤΑΠ 2012, συνολικού ποσού 77,57€ (ΑΧΚ 01850/ ημ. λήξης 31.8.2013), αντικατάσταση υδρομέτρων 2012 συνολικού ποσού 51,90 ευρώ (ΑΧΚ 00517/31.8.2013), ύδρευση κατανάλωση 2012, συνολικού ποσού 74,39 ευρώ (ΑΧΚ 00516/31.8.2013), δικαίωμα ενταφιασμού 2012 συνολικού ποσού 10,25 ευρώ (ΑΧΚ 02432/31.8.2013), ύδρευση πάγιο 2012 και 2013, συνολικού ποσού 27,62 και 13,55 ευρώ, αντιστοίχως (ΑΧΚ 00515/31.8.2013 και 00519/31.12.2013), ύδρευση κατανάλωση 2013 συνολικού ποσού 86,19€ (ΑΧΚ 00520/31.12.2013), ύδρευση πάγιο 2013, συνολικού ποσού 13,48€ (ΑΧΚ 00519/31.12.2013), αντικατάσταση υδρομέτρων 2013 συνολικού ποσού 50,70€ (ΑΧΚ 00518/31.12.2013) κλπ (συνολικά 118 εγγραφές στο χρηματικό κατάλογο) και β) το Φ6γ/6918/11-6-2020 έγγραφο που υπογράφεται από την Προϊσταμένη Διεύθυνσης Οικονομικού Τμήματος του Δήμου Πολυγύρου, σύμφωνα με το οποίο ο […] έλαβε γνώση των οφειλών του προς τον Δήμο, ύψους 2.608,34 ευρώ (1.948,98€ κεφάλαιο συν 659.36€ προσαυξήσεις), με την Ατομική Ειδοποίηση Οφειλών που του απέστειλαν στις 23-7-2019 καθώς και ότι «στις 11-9-2019 όλες οι οφειλές στο όνομα […] υπήχθησαν στη ρύθμιση του Ν.4611/2019».
9. Επειδή, εξάλλου, ο καθού, δια του υπομνήματος, προβάλλει ότι όπως προκύπτει από το προαναφερόμενο Φ6γ/6918/11-6-2020 έγγραφο της Ταμειακής Υπηρεσίας του Δήμου Πολυγύρου, που προσκομίζει και ο ίδιος, στις 23.7.2019 του κοινοποιήθηκε ατομική ειδοποίηση οφειλών συνολικού ποσού 2.608,34€ (1.948,98€ κεφάλαιο συν 659.36€ προσαυξήσεις), οπότε και έλαβε για πρώτη φορά γνώση της οριστικής ταμειακής βεβαίωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του προς το Δήμο. Πράγματι κατά την ως άνω ημερομηνία του κοινοποιήθηκε από το Δήμο η ανωτέρω ατομική ειδοποίηση οφειλών, κατά κεφάλαιο, προσαυξήσεις και συνολικό οφειλόμενο ποσό, όλες δε τις οφειλές του τις υπήγαγε στη ρύθμιση του ν. 4611/2019 στις 11.9.2019 (κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει, και του ν. 4611/2019 που προέβλεπε τη ρύθμιση των οφειλών προς τους Ο.Τ.Α με περιθώριο υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη ρύθμιση μέχρι την 16η Σεπτεμβρίου 2019), δηλαδή εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης και γνώσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς αυτόν (23.7.2019), έτσι ώστε να μην υπάρχει ασυμβίβαστο στην εκλογή του λόγω οφειλών προς τον οικείο Δήμο Πολυγύρου. Στην περίπτωση ρύθμισης των οφειλών –είτε πρόκειται για οφειλές που προϋπήρχαν της εκλογής αιρετού είτε δημιουργήθηκαν μετά την εκλογή του- δεν τίθεται ορισμένη προθεσμία εξοφλήσεως και δη μέχρι την ημερομηνία εγκαταστάσεώς του (ήτοι μέχρι την 1.9.2019) στο αξίωμα που κατέλαβε, αφού η τμηματική καταβολή αυτών κατά τη διάρκεια της δημοτικής ή κοινοτικής περιόδου δεν δημιουργεί ασυμβίβαστο, ώστε να γεννάται ζήτημα εκπτώσεώς του από το αξίωμα αυτό. Επίσης, ο καθού προβάλλει ότι πράγματι γνώριζε ότι υπήρχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δήμο Πολυγύρου, επ΄ ουδενί όμως γνώριζε ότι οι οφειλές του αυτές (και μάλιστα ενός ποσού που δεν ήταν δυσθεώρητο) ήταν κώλυμα ως προς την κατάθεση της υποψηφιότητας και τελικά της εκλογής του, δεδομένου ότι όταν κατήλθε υποψήφιος κανείς δεν τον ενημέρωσε ότι δεν θα έπρεπε να οφείλει στο Δήμο και δεν είχε καμία απολύτως δυνατότητα να το μάθει, αφού οι γνώσεις του δεν άπτονται των ειδικών νόμων που ισχύουν. Μόλις όμως του κοινοποιήθηκε στις 23.7.2019 η ατομική ειδοποίηση οφειλών, ακριβώς επειδή δεν ταιριάζει στην ποιότητα του χαρακτήρα του και ήθελε να είναι συνεπής, αμέσως ρύθμισε τις οφειλές του και μέχρι σήμερα τις εξυπηρετεί επακριβώς. Περαιτέρω, ο καθού ισχυρίζεται ότι οι οφειλές τόσο της παρ.2 όσο και της παρ.3 του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει, εφόσον υπαχθούν σε διακανονισμό, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, εξαιρούνται από την υποχρέωση εξοφλήσεως εντός ορισμένης προθεσμίας και μπορούν να καταβάλλονται τμηματικά εντός της κοινοτικής-δημοτικής περιόδου, χωρίς να δημιουργείται στο πρόσωπο του αιρετού οργάνου ασυμβίβαστο με το αξίωμα που κατέχει. Τέλος, ο καθού, δια του υπομνήματος, ισχυρίζεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 14, καθώς και του άρθρου 15 ν. 3852/2010, όπως ισχύει, προσκρούουν στις διατάξεις των άρθρων 5 παρ.1 και 102 παρ.2 του Συντάγματος και την αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 του Συντάγματος). Προς επίρρωση των όσων ισχυρίζεται, ο καθού προσκομίζει και επικαλείται, μεταξύ άλλων, τις από 2.12.2019 έγγραφες εξηγήσεις του, τις οποίες κατέθεσε στο Τμήμα Διοικητικού-Οικονομικού του Νομού Χαλκιδικής, κατόπιν της σε βάρος του, από 25.10.2019, καταγγελίας-αναφοράς του ενιστάμενου. Στις έγγραφες αυτές εξηγήσεις, μεταξύ άλλων, αναφέρει τα εξής: «Η οφειλή μου δημιουργήθηκε λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα τα τελευταία 10-11 χρόνια …. γεγονός που με ανάγκασε να μην μπορώ να εξοφλήσω το χρέος αυτό, αφού δεν υπήρχε η δυνατότητα ρύθμισής του τα προηγούμενα έτη. Κατά συνέπεια, πλήρωνα έναντι κάποια ποσά, όποτε είχα τη δυνατότητα, περιμένοντας τη δυνατότητα ρύθμισης του οφειλόμενου ποσού σε πολλές δόσεις ώστε να αφαιρεθούν οι προσαυξήσεις λόγω ρύθμισης για να μπορώ να ανταπεξέλθω στην παρακολούθηση και πληρωμή των δόσεων. Η δυνατότητα ρύθμισης των δόσεων ξεκίνησε στα μέσα Μαϊου 2019. Πράγματι, την 11.9.2019 προσήλθα στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου Πολυγύρου και ρύθμισα την οφειλή μου ποσού 1.948,92 ευρώ σε 100 δόσεις, με ποσό της κάθε δόσης 22,79 ευρώ, όπως αυτό προκύπτει από το σχετικό συνημμένο έγγραφο, τις οποίες δόσεις τηρώ κανονικά…».
10. Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω, οι προϋπάρχουσες οφειλές εκλεγμένων δημοτικών και κοινοτικών συμβούλων προς το Δήμο στον οποίο εξελέγησαν, οι οποίες έχουν υπαχθεί σε διακανονισμό μπορούν να εξοφληθούν τμηματικά, χωρίς στην περίπτωση αυτή, να τίθεται, κατά τις προεκτεθείσες διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει, ορισμένη προθεσμία εξοφλήσεως και δη μέχρι την ημερομηνία εγκαταστάσεως της νέας δημοτικής ή κοινοτικής αρχής, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι ο διακανονισμός θα έχει λάβει χώρα εντός της προβλεπόμενης από την παρ. 2 του άρθρου 15 προθεσμίας, ήτοι μέχρι την ημερομηνία εγκατάστασης στην Κοινότητα ή το Δήμο. Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας, περαιτέρω, υπόψη ότι ο καθού, ο οποίος, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, είχε-μη ασήμαντου ύψους- οφειλές πριν την εκλογή και την εγκατάστασή του στην […] του Δήμου Πολυγύρου, η ύπαρξη των οποίων, όπως προκύπτει με απόλυτα ασφαλή τρόπο κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα και συνομολογεί άλλωστε και ο καθού, του είχε γνωστοποιηθεί στις 23.7.2019, δεν προέβη ούτε σε εξόφληση αλλά ούτε και σε διακανονισμό των οφειλών του πριν την εγκατάσταση (1.9.2019) όπως ορίζει η, σύμφωνη με το Σύνταγμα, διάταξη της παρ.2 του άρθρου 15 του ν. 3852/2010, αλλά προέβη σε διακανονισμό μετά την κρίσιμη ημερομηνία (στις 11.9.2019) μολονότι είχε τη δυνατότητα να ζητήσει την υπαγωγή των οφειλών του σε ρύθμιση πολύ πριν την ημερομηνία εγκατάστασης στην ως άνω Κοινότητα, κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 110 ν. 4611/2019 (Α΄ 73/17.5.2019), το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχει περίπτωση ασυμβιβάστου του καθ΄ ου η ένσταση με το αξίωμα του κοινοτικού συμβούλου της Τοπικής Κοινότητας […] του Δήμου Πολυγύρου και συνακόλουθα λόγος έκπτωσης από το αξίωμα αυτό, κατά το βάσιμο σχετικό ισχυρισμό του ενιστάμενου, όσα δε αντίθετα προβάλλονται από τον καθού πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Εξάλλου, ως αβάσιμος πρέπει να απορριφθεί και ο ισχυρισμός του καθού περί άγνοιας των επίμαχων διατάξεων περί ασυμβιβάστου, καθόσον, κατά παγία νομολογία, η άγνοια νόμου δεν συγχωρείται (βλ. ΣτΕ 430/2019, 1410/2018, 120/2004, 2291/2002 κ.α) και μάλιστα των συγκεκριμένων διατάξεων ενόψει του ευλόγου ενδιαφέροντος του καθού για τις υποχρεώσεις του προκειμένου να εγκατασταθεί στη θέση του Προέδρου της Κοινότητας.
11. Επειδή, κατ’ ακολουθία, η κρινόμενη ένσταση πρέπει να γίνει δεκτή, να διαπιστωθεί το κατ’ άρθρο 15 παρ. 1 και 2 του ν. 3852/2010 ασυμβίβαστο του καθ’ ου η ένσταση με το αξίωμα του κοινοτικού συμβούλου, εξαιτίας οφειλών του προς το Δήμο Πολυγύρου, και συνεπώς η έκπτωση αυτού από το παραπάνω αξίωμα. Περαιτέρω, πρέπει το παράβολο που κατατέθηκε από τον ενιστάμενο να επιστραφεί σε αυτόν (άρθρο 277 παρ. 9 του Κ.Δ.Δ.) και, περαιτέρω, κατ΄ εκτίμηση των περιστάσεων, ο καθού να απαλλαγεί από τα δικαστικά έξοδα του ενιστάμενου (άρθρο 275 παρ.1 του Κ.Δ.Δ).
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Δέχεται την ένσταση.
Διαπιστώνει το ασυμβίβαστο του καθ’ ου η ένσταση, […], με το αξίωμα του κοινοτικού συμβούλου της Κοινότητας […] εξαιτίας οφειλών του προς το Δήμο Πολυγύρου, και συνεπώς την έκπτωση αυτού από το παραπάνω αξίωμα.
Διατάσσει να επιστραφεί στον ενιστάμενο το παράβολο που καταβλήθηκε.
Απαλλάσσει τον καθού από τα δικαστικά έξοδα του ενιστάμενου.
Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στη Θεσσαλονίκη στις 9-7-2020 και η απόφαση δημοσιεύτηκε στον ίδιο τόπο στο ακροατήριο του Δικαστηρίου κατά την έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της 14-8-2020.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ
ΝΙΚΟΥΛΑ ΜΑΡΟΥΛΗ ΦΑΙΔΡΑ ΝΤΗΜΟΥ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΟΛΓΑ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ