ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ
TMHMA
Α’ ΔΙΑΚΟΠΩΝ MONOMEΛΕΣ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 1 Ιουλίου 2021 με δικαστή τη Φανή Συργιάννη, Πρωτοδίκη Δ.Δ., και γραμματέα την Ευαγγελία Ντόβα, δικαστική υπάλληλο,
[…]
1. Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή, για την οποία καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. το με αριθμό κωδικού 339061657950 0831 0070 e-παράβολο μετά της από 1.7.2020 απόδειξης πληρωμής του της Τράπεζας Πειραιώς) ζητείται η ακύρωση: α) της 37/28.2.2020 Πράξης Επιβολής Προστίμου του Περιφερειακού Ελεγκτικού Κέντρου Ασφάλισης (Π.Ε.Κ.Α.) Θεσσαλίας του Ε.Φ.Κ.Α., με την οποία επιβλήθηκε σε βάρος του προσφεύγοντος πρόστιμο ποσού 10.500 ευρώ, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 παρ. 1 του ν. 4554/2018 (ΦΕΚ Α’ 130) και β) της 43/28.2.2020 Πράξης Επιβολής Προστίμου τρίμηνης ασφάλισης του ως άνω Π.Ε.Κ.Α., με την οποία επιβλήθηκαν σε βάρος του, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018, όπως ίσχυε πριν από την κατάργησή της με το άρθρο 65 του ν. 4635/2019 (ΦΕΚ Α’ 167), εισφορές, συνολικού ποσού 790,91 ευρώ, για την ασφαλιστική τακτοποίηση μίας εργαζομένης του.
2. Επειδή, η υπό κρίση προσφυγή, η οποία κατατέθηκε στη Γραμματεία του Διοικητικού Πρωτοδικείου Λάρισας την 1.7.2020, ασκήθηκε εμπροθέσμως, λαμβανομένου υπόψη του ότι η 60νθήμερη προθεσμία από την επίδοση των προσβαλλόμενων πράξεων στις 9.3.2020 ανεστάλη, κατά το χρονικό διάστημα από 16.3.2020 έως 31.5.2020, στο πλαίσιο της λήψης μέτρων για τον περιορισμό διάδοσης του κορωνοϊού COVID – 19 (βλ. ΣτΕ 1015/2021, 2991/2020, 2457/2020). Επομένως, η υπό κρίση προσφυγή, που ασκείται και κατά τα λοιπά παραδεκτώς, πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω στην ουσία.
[…]
6. Επειδή, με τις προαναφερόμενες διατάξεις θεσπίζεται μαχητό τεκμήριο ότι ο αναφερόμενος από τα αρμόδια όργανα ως εργαζόμενος, που δεν αναγράφεται στον πίνακα προσωπικού, συνδέεται με εργασιακή σχέση με τον εργοδότη, ο οποίος δύναται να ανατρέψει το τεκμήριο αυτό με την άσκηση της προσφυγής ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Πρωτοδικείου, αποδεικνύοντας ότι δεν τον συνδέει καμία σχέση εργασίας με το πρόσωπο το οποίο το ασφαλιστικό όργανο θεώρησε ως μισθωτό του, με συνέπεια να του αποδώσει την παράβαση της εργατικής νομοθεσίας περί μη αναγραφής του στον πίνακα προσωπικού. Και αυτό διότι: α) η εν λόγω παράβαση πληροί την προϋπόθεση της τυπικής παράβασης, καθόσον ερείδεται στην απλή διαπίστωση του αντικειμενικού γεγονότος της μη καταχώρισης του εργαζομένου στον τηρούμενο στην επιχείρηση πίνακα προσωπικού, β) η ίδια ως άνω παράβαση αποτελεί εξειδίκευση της θεσπιζομένης από το άρθρο 16 του ν. 2874/2000 υποχρέωσης του εργοδότη να αναρτά σε εμφανές σημείο του τόπου εργασίας των απασχολούμενων σε αυτόν μισθωτών πίνακα με πλήρες περιεχόμενο, περιέχοντα τα οριζόμενα από το νόμο στοιχεία των εργαζομένων και γ) η προαναφερθείσα παράβαση έχει άμεση σχέση με τη θεσπιζόμενη από το άρθρο 26 παρ. 9 περ. στ΄ του α.ν. 1846/1951, όπως ίσχυε, υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρίσει σε ειδικό βιβλίο τους νεοπροσλαμβανόμενους από αυτόν εργαζομένους. Περαιτέρω, τo πρόστιμo που προβλέπει το άρθρο 5 του ν. 4554/2018 δεν αντίκειται στην προβλεπόμενη από το άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος αρχή της αναλογικότητας. Και τούτο διότι με τη διάταξη αυτή δεν θεσπίζεται κύρωση προδήλως απρόσφορη, ούτε η προβλεπόμενη κύρωση υπερακοντίζει τον επιτακτικό σκοπό δημοσίου συμφέροντος, τον οποίο αποβλέπει να εξυπηρετήσει, δηλαδή την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας, δεδομένου ότι με το σοβαρό ύψος του προβλεπόμενου προστίμου επιδιώκεται τόσο ο αυστηρός κολασμός του συγκεκριμένου παραβάτη, όσο και η αποτροπή της παράνομης πρακτικής της αδήλωτης εργασίας από τους λοιπούς εργοδότες (πρβλ. ΣτΕ 2151/2017 7μ. σκ. 15 και 18). Εξάλλου, δεδομένου ότι με τις διατάξεις της 5072/6/25.2.2013 υπουργικής απόφασης προβλέφθηκε η υποχρέωση των εργοδοτών να δηλώνουν, πριν από την ανάληψη υπηρεσίας, μέσω του ηλεκτρονικού πληροφοριακού συστήματος τους εργαζόμενους στον πίνακα προσωπικού Ε4, και λαμβάνοντας, επιπλέον, υπόψη ότι με τις επίμαχες διατάξεις καταργήθηκε η θεσπιζόμενη από το άρθρο 26 παρ. 9 περ. στ΄ του αν.ν. 1846/1251, όπως ίσχυε, υποχρέωσή τους να καταχωρίσουν σε ειδικό βιβλίο τους νεοπροσλαμβανόμενους από αυτόν εργαζομένους, ενόψει και των ανωτέρω αναφερθέντων επιδιωκόμενων σκοπών δημόσιου συμφέροντος, στην εξυπηρέτηση του οποίου αποβλέπουν, το πρόστιμο επιβάλλεται, συμφώνως, κατά τη συνταγματική διάταξη του άρθρου 20 παρ. 2 του Συντάγματος, χωρίς προηγούμενη ακρόαση του ενδιαφερομένου εργοδότη, μόλις διαπιστωθεί η ως άνω τυπική παράβαση της μη καταχώρισης εργαζομένου, ανεξαρτήτως υπαιτιότητας του εργοδότη και τυχόν τήρησης των λοιπών απορρεουσών από την ασφαλιστική νομοθεσία υποχρεώσεών του (πρβλ. ΣτΕ 2164/2017, 815/2017, 423/2016).
7. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων και το 90154/26.2.2020 δελτίο ελέγχου του Π.Ε.Κ.Α. Θεσσαλίας του Ε.Φ.Κ.Α., προκύπτουν τα εξής: Στις 26.2.2020, ημέρα Τετάρτη, και ώρα 13:35 διενεργήθηκε έλεγχος από ελεγκτές του Π.Ε.Κ.Α. Θεσσαλίας στην επιχείρηση του προσφεύγοντος (φροντιστήριο αγγλικών) στην […] και βρέθηκε να απασχολείται ως υπάλληλος γραφείου η […], χωρίς να αναγράφεται σε πίνακα προσωπικού της επιχείρησης. Εξάλλου, κατά τον έλεγχο, η ως άνω εργαζόμενη δήλωσε ότι δεν εργάζεται στην επιχείρηση, αλλά προσέχει τα παιδιά έως την ώρα που έρχεται ο […] (προσφεύγων) από τη Λάρισα. Κατόπιν τούτων, με την 37/28.2.2020 πράξη επιβολής προστίμου του Π.Ε.Κ.Α. Θεσσαλίας επιβλήθηκε σε βάρος του προσφεύγοντος, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 παρ. 1 του ν. 4554/2018 και της 43614/996/9.8.2018 Κ.Υ.Α., πρόστιμο ύψους 10.500 ευρώ, με την αιτιολογία ότι απασχολούσε την ανωτέρω εργαζόμενη, χωρίς να την έχει αναγράψει σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού. Περαιτέρω, με την 43/28.2.2020 πράξη επιβολής προστίμου τρίμηνης ασφάλισης του ίδιου Π.Ε.Κ.Α. επιβλήθηκαν σε βάρος του προσφεύγοντος, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018, όπως ίσχυε πριν από την κατάργησή της με το άρθρο 65 του ν. 4635/2019, εισφορές, συνολικού ποσού 790,91 ευρώ, για την ασφαλιστική τακτοποίηση της ως άνω εργαζομένης από 27.11.2019 έως 26.2.2020.
[…]
9. Επειδή, κατ’ αρχάς, τα επίδικα πρόστιμα νομίμως επιβλήθηκαν δίχως κλήση για παροχή εξηγήσεων, εν όψει όσων έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην έκτη σκέψη της παρούσας, προεχόντως διότι οι ένδικες παραβάσεις δεν συναρτώνται προς την υποκειμενική συμπεριφορά του εργοδότη, αλλά έχουν τον χαρακτήρα τυπικών παραβάσεων, στο μέτρο που ερείδονται στην απλή διαπίστωση του αντικειμενικού γεγονότος της μη αναγραφής εργαζομένου σε πίνακα προσωπικού της επιχείρησης, με αποτέλεσμα να είναι επιτρεπτή, κατά την ως άνω συνταγματική διάταξη, αλλά και κατά το άρθρο 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, η έκδοση της σχετικής πράξης χωρίς προηγούμενη ακρόαση του ενδιαφερόμενου εργοδότη. Επομένως, ο σχετικός λόγος περί παραβίασης του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
10. Επειδή, περαιτέρω, με τα δεδομένα αυτά, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) με τη διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του ν. 4554/2018 θεσπίζεται μαχητό τεκμήριο ότι ο αναφερόμενος από τον ελεγκτή των Π.Ε.Κ.Α. ως εργαζόμενος, ο οποίος δεν αναγράφεται στον πίνακα προσωπικού, συνδέεται με εργασιακή σχέση με τον εργοδότη, ο οποίος δύναται να ανατρέψει το τεκμήριο αυτό με άσκηση προσφυγής ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, αποδεικνύοντας ότι ουδεμία σχέση εργασίας τον συνδέει με το πρόσωπο το οποίο ο ελεγκτής θεώρησε ως μισθωτό του, με συνέπεια να του αποδώσει την παράβαση της εργατικής νομοθεσίας περί μη αναγραφής του στον πίνακα προσωπικού, β) από το 90154/26.2.2020 δελτίο ελέγχου του Π.Ε.Κ.Α. Θεσσαλίας του Ε.Φ.Κ.Α., το οποίο ως δημόσιο έγγραφο διαθέτει πλήρη αποδεικτική δύναμη για όσα βεβαιώνονται σε αυτό ότι έγιναν ενώπιον του συντάκτη του (άρθρο 171 του Κ.Δ.Δ.), προκύπτει ότι η […] βρέθηκε να εργάζεται ως υπάλληλος γραφείου στο φροντιστήριο του προσφεύγοντος, γ) ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι η […] βρέθηκε εκτάκτως στο φροντιστήριό του, προκειμένου να ανοίξει στους μαθητές του λόγω καθυστέρησης του ίδιου εξαιτίας προβλήματος υγείας δεν κρίνεται πειστικός, ενόψει και της ώρας του ελέγχου (13:35), ώρα κατά την οποία, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, δεν έχουν ξεκινήσει τα μαθήματα ξένων γλωσσών, τα οποία ξεκινούν στις 14:00, καθώς το πρωινό πρόγραμμα του δημοτικού σχολείου ολοκληρώνεται στις 13:15, και, επομένως, δεν υπήρχε ανάγκη να εισέλθουν σε αυτό μαθητές, οι οποίοι θα κατέφθαναν μετά από τουλάχιστον είκοσι πέντε λεπτά, δ) η εργασία της […] ως βοηθού του μαθητή […] δεν αποδεικνύει, άνευ ετέρου, τη μη παροχή εργασίας και στον προσφεύγοντα, δεδομένου ότι ο έλεγχος έλαβε χώρα ώρα κατά την οποία, όπως προαναφέρθηκε, είχε λήξει το πρωινό πρόγραμμα των δημοτικών σχολείων και ε) η ένορκη κατάθεση της […] δεν κρίνεται πειστική, ενόψει όσων προαναφέρθηκαν αλλά και της σχέσης εργασιακής εξάρτησης που έχει με τον προσφεύγοντα, το Δικαστήριο κρίνει ότι η […] απασχολούνταν κατά τον χρόνο του ελέγχου στην επιχείρηση του προσφεύγοντος και, επομένως, αυτός υπέπεσε στην αποδιδόμενη παράβαση της μη αναγραφής αυτής σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού. Επιπλέον, όπως έγινε ερμηνευτικώς δεκτό στην έκτη σκέψη, η θέσπιση του ένδικου προστίμου στο συγκεκριμένο ύψος θεσπίσθηκε για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής που συνιστά λόγο δημοσίου συμφέροντος και το ύψος της κύρωσης δεν είναι ούτε μη αναγκαίο ούτε απρόσφορο, και δη προδήλως, για την επίτευξη του σκοπού αυτού (πρβλ. ΣτΕ 2151/2017 7μ. σκ. 18). Εξάλλου, όταν τα διοικητικά όργανα, θεμιτώς κατά το Σύνταγμα, ενόψει των προαναφερθέντων, δεν διαθέτουν διακριτική ευχέρεια να προσδιορίζουν το ύψος του προστίμου αναλόγως των ειδικότερων συνθηκών της παράβασης, δεν τίθεται ζήτημα παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας ούτε του άρθρου 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α. ως εκ του ότι το δικαστήριο, που ελέγχει τη νομιμότητα της σχετικής πράξης επιβολής προστίμου, δεν διαθέτει ούτε αυτό τέτοια εξουσία (πρβλ. ΣτΕ 2221/2018 σκ. 14, 479/2017 σκ. 6, 2962/2016 σκ. 4, 3704/2012 σκ. 5, 2402/2010 7μ. σκ. 6). Συνεπώς, η 37/28.2.2020 πράξη επιβολής προστίμου δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας και το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και νομίμως επιβλήθηκε το ένδικο πρόστιμο σε βάρος του προσφεύγοντος. Εξάλλου, οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντος περί της οικονομικής του κατάστασης είναι απορριπτέοι, προεχόντως, ως αλυσιτελώς προβαλλόμενοι, διότι η οικονομική του κατάσταση δεν ασκεί επιρροή ούτε στο κύρος της ως άνω πράξης επιβολής προστίμου, ούτε στο ύψος του επιβληθέντος προστίμου.
11. Επειδή, περαιτέρω, με το άρθρο 65 του ν. 4635/2019, η έναρξη ισχύος του οποίου (νόμου) ορίζεται, κατά το άρθρο 241 αυτού, από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (30.10.2019), καταργήθηκε η παράγραφος 4 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018, που όριζε ότι σε βάρος του εργοδότη που απασχολεί εργαζόμενο που δεν έχει αναγραφεί σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού επιβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές για ένα τρίμηνο πριν από την ημερομηνία του ελέγχου, ώστε αφενός να επιλυθούν νομικές και διοικητικές αστοχίες του παρελθόντος που δημιούργησαν διοικητικά βάρη και αφετέρου σταδιακά να περιοριστούν αδυναμίες απλοποίησης της διαδικασίας που είχαν ως αποτέλεσμα αναποτελεσματική εφαρμογή με αμφίβολο αποτέλεσμα για τον εργαζόμενο (βλ. αιτιολογική έκθεση του ν. 4635/2019). Εξάλλου, με το άρθρο 68 του ως άνω ν. 4635/2019 αντικαταστάθηκε το άρθρο 8 του ν. 4554/2018 και ορίστηκε ότι η ισχύς των παραγράφων 3 (περί επανελέγχου), 4 (περί υποτροπής) και 6 (περί άσκησης προσφυγής) του άρθρου 5 του ν. 4554/2018 (όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 65 του ν. 4635/2019) αρχίζει από την έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης, η οποία, τελικά, όπως αναφέρθηκε στην πέμπτη σκέψη, δημοσιεύτηκε στις 12.3.2020. Επομένως, εφόσον ούτε στην προαναφερθείσα διάταξη ούτε σε άλλη διάταξη του ν. 4635/2019 δεν αναφέρεται τίποτα για τον χρόνο έναρξης ισχύος του άρθρου 65 του νόμου αυτού κατά το μέρος που καταργεί την παράγραφο 4 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018, η κατάργηση αυτής επήλθε κατά τον χρόνο δημοσίευσης του ν. 4635/2019 (30.10.2019). Αντίθετη ερμηνεία δεν βρίσκει έρεισμα ούτε στον προαναφερθέντα σκοπό του νομοθέτη, ο οποίος, για λόγους απλοποίησης της διαδικασίας, προέκρινε την κατάργηση της επιβολής, πέραν του προστίμου των 10.500 ευρώ, των ασφαλιστικών εισφορών για ένα τρίμηνο πριν από την ημερομηνία του ελέγχου, κατά τον οποίο διαπιστώθηκε η απασχόληση ανασφάλιστου εργαζομένου. Συνεπώς, η 43/28.2.2020 πράξη επιβολής προστίμου τρίμηνης ασφάλισης εκδόθηκε χωρίς νόμιμο έρεισμα, όπως βασίμως προβάλλει ο προσφεύγων, και πρέπει, για τον λόγο αυτό, να ακυρωθεί, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του καθ’ ου. […]