ΔΕφΑθ 898/2021: Ζητήματα συνταγματικότητας των περικοπών στις συντάξεις δυνάμει των Ν. 4051/2012, 4093/2012 και 4387/2016
Με την κρινόμενη έφεση το εκκαλούν ΝΠΔΔ, καθολικός διάδοχος του ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων» (Ε.Τ.Α.Α. – ΤΑΝ), προσέβαλε την υπ’ αριθμ. 15023/2019 οριστική απόφαση του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, κατά το βλαπτικό γι’ αυτό μέρος της. Με την απόφαση αυτή έγινε εν μέρει δεκτή προσφυγή-αγωγή της ήδη εφεσίβλητης, συνταξιούχου του Τέως Ε.Τ.Α.Α. ΤΑΝ, ακυρώθηκαν τα ενημερωτικά σημειώματα συντάξεων της, που εξέδωσε το εκκαλούν για τους μήνες Ιούλιο του έτους 2015 έως Δεκέμβριο του έτους 2018, κατά το μέρος με το οποίο έλαβαν χώρα μειώσεις στην σύνταξή της, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4051/2012 και του ν. 4093/2012, και περαιτέρω αναγνωρίσθηκε η υποχρέωση του εκκαλούντος να καταβάλει νομιμοτόκως στην εφεσίβλητη την οφειλόμενη διαφορά συντάξεων για την ανωτέρω χρονική περίοδο. Με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίθηκε ότι οι περικοπές του άρθρου 6 παρ. 2 ν. 4051/2012 και του άρθρου πρώτου παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.5 περ, 1 και υποπαρ. ΙΑ.6 περ, 3 του ν. 4093/2012 αντίκεινται προς το Σύνταγμα. Περαιτέρω, με την υπ’ αριθμ. 1891/2019 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ κρίθηκε συμβατή με το Σύνταγμα και αιτιολογημένη η επιλογή του νομοθέτη, προκειμένου να καθορίσει τις καταβλητέες, από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, στους ήδη κατά τη δημοσίευσή του συνταξιούχους, συντάξεις, στο πλαίσιο του επανυπολογισμού τους, να ορίσει ότι το ύψος των συντάξεων αυτών θα ανέρχεται στο ύψος στο οποίο οι εν λόγω συντάξεις είχαν διαμορφωθεί μετά τις περικοπές των νόμων 4051/2012 4093/2012, οι οποίες είχαν κριθεί αντισυνταγματικές με τις προαναφερθείσες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Και τούτο, αφενός μεν λόγω της ουσιαστικής συνεισφοράς της εν λόγω νομοθετικής επιλογής στη συγκράτηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και, κατ’ επέκταση, στην επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου της διατηρήσεως της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, αφετέρου δε ώστε να επωμιστούν και οι παλαιοί και όχι μόνο οι νέοι συνταξιούχοι και οι νυν ασφαλισμένοι (με τη θεσπιζόμενη με τον ίδιο νόμο αύξηση των εισφορών και τη μείωση των μελλοντικών συντάξεων) το βάρος της επιχειρούμενης μεταρρυθμίσεως, για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης και διαγενεακής ισότητας και αλληλεγγύης, δεδομένου ότι και αυτοί ωφελούνται εξ ίσου από την επιδιωκόμενη, με την επιχειρούμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση, διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Εν προκειμένω, οι περικοπές (μειώσεις) που διενεργήθηκαν στην σύνταξη της εφεσίβλητης μέχρι τις 11.5.2016, έχουν ως έρεισμα τις διατάξεις των ν. 4051/2012 και ν, 4093/2012, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές με τις 2287 και 2288/2015 αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και εκ του λόγου τούτου δεν είναι νόμιμες. Πλην όμως οι περικοπές (μειώσεις) που διενεργήθηκαν στην σύνταξη της από 12.5.2016 και εφεξής έχουν ως νόμιμο έρεισμα όχι τις αντισυνταγματικές διατάξεις του πιο πάνω νόμου, αλλά τις διατάξεις του ν. 4387/2016, οι ρυθμίσεις των οποίων εντασσόμενες στο ευρύτερο πλέγμα μέτρων και διαρθρωτικών αλλαγών του θεσπισθέντος με τον τελευταίο αυτό νόμο ριζικώς αναμορφωμένου ασφαλιστικού συστήματος είναι συνταγματικώς θεμιτές και σύμφωνες και με την ΕΣΔΑ, και ως εκ τούτου οι περικοπές αυτές εχώρησαν νόμιμα.