ΣτΕ Β΄ Τμ. επταμ. 1898/2016, 2067/2016, 2068/2016
Αποσαφήνιση του τρόπου παραδεκτής προσκόμισης στοιχείων για την απόδειξη του εννόμου συμφέροντος
Κατά την έννοια των άρθρων 33, 25 και 40 του π.δ. 18/1989, σε συνδυασμό με το άρθρο 237 ΚΠολΔ, ο ασκών αίτηση ακυρώσεως οφείλει, επί ποινή απαραδέκτου της αίτησής του, να επικαλεσθεί και να προσκομίσει με δικόγραφο, συγκεκριμένα δε, με το εισαγωγικό δικόγραφο, με δικόγραφο προσθέτων λόγων ή με υπόμνημα που κατατίθεται έξι πλήρεις ημέρες πριν από τη συζήτηση (ώστε, με βάση την αρχή της αντιμωλίας, να χορηγείται και στον αντίδικο επαρκής δυνατότητα ελέγχου και αντίκρουσης), τα στοιχεία που αποδεικνύουν την ιδιότητα (λ.χ. του κυρίου ακινήτου) στην οποία στηρίζει το έννομο συμφέρον του, εφόσον βέβαια η ιδιότητα αυτή δεν προκύπτει από το διοικητικό φάκελο της υπόθεσης. Εξάλλου, ο διάδικος πρέπει να επικαλείται τα ως άνω αποδεικτικά στοιχεία κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο, η δε επίκληση και προσκόμιση τέτοιων αποδεικτικών στοιχείων με υπόμνημα είναι απαράδεκτη, αν το υπόμνημα υπογράφεται όχι από δικηγόρο αλλά από τον διάδικο ή αν δεν κατατεθεί σχετικό γραμμάτιο καταβολής εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 61 του ν. 4194/2013.
Εν προκειμένω, ενόψει του ότι ο αντίστοιχος περιορισμός του δικαιώματος των αιτούντων για παροχή ένδικης προστασίας δεν προέκυπτε με σαφήνεια από τις παραπάνω διατάξεις του π.δ. 18/1989, όπως έχουν εφαρμοσθεί από το Δικαστήριο, η κρινόμενη αίτηση δεν απορρίπτεται ως απαράδεκτη, λόγω παράλειψής τους για τεκμηρίωση του εννόμου συμφέροντός τους, αλλά λαμβάνονται υπόψη από το Δικαστήριο τα στοιχεία που προσκομίσθηκαν κατά παράβαση των ανωτέρω κανόνων (με απλή αίτηση ή με υπόμνημα που υποβλήθηκε την προτεραία της συζήτησης ή με υπόμνημα που υπογράφεται από διάδικο και για τον οποίο δεν κατατέθηκε γραμμάτιο καταβολής εισφορών).
ΣτΕ Β΄ Τμ. επταμ. 2067-2069/2016
Έννομο συμφέρον για αίτηση ακυρώσεως κανονιστικής πράξεως καθορισμού αντικειμενικών αξιών – Μεταβολή (επί το αυστηρότερο) της νομολογίας περί των αναγκαίων στοιχείων τεκμηρίωσής του
Ο αιτών την ακύρωση κανονιστικής διοικητικής πράξης καθορισμού των τιμών του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας ακινήτων, κατ’ επίκληση δικαιώματος κυριότητας ή επικαρπίας επί ορισμένου ακινήτου σε περιοχή στην οποία ισχύει το αντικειμενικό σύστημα στηρίζει, κατ’ ουσίαν, το έννομο συμφέρον του στην ιδιότητά του ως υπόχρεου για τους (κατ’ αρχήν υπολογιζόμενους βάσει των αντικειμενικών αξιών) φόρους που προβλέπονται στα άρθρα 24 του ν. 2130/1993 ή/και 1 επ. του ν. 4223/2013. Δεδομένου ότι, κατά το νόμο, το Τ.Α.Π. και ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. βαρύνουν το πρόσωπο που έχει την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου κατά την 1η Ιανουαρίου του οικείου έτους φορολογίας, εκείνος που επιδιώκει την ακύρωση από το Δικαστήριο της κανονιστικής ρύθμισης περί τιμής ζώνης στην περιοχή όπου κείται το ακίνητο επί του οποίου επικαλείται κυριότητα ή επικαρπία, προκειμένου να θεμελιώσει επαρκώς το έννομο συμφέρον του για την άσκηση του ενδίκου βοηθήματος, δεν αρκεί να επικαλεσθεί και να προσκομίσει στοιχεία από τα οποία να συνάγεται ότι είχε σε κάποιο χρονικό σημείο στο παρελθόν κυριότητα ή επικαρπία επί του ακινήτου, αλλά οφείλει να επικαλεσθεί παραδεκτώς και να καταθέσει νομίμως στο Δικαστήριο πρόσφορα και επίκαιρα στοιχεία (όπως, ιδίως, κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου, πιστοποιητικά του υποθηκοφύλακα περί μεταγραφής και ιδιοκτησίας ή αντίγραφο/εκτύπωση της δήλωσης Ε9 ή της διοικητικής πράξης επιβολής ΕΝ.Φ.Ι.Α.), αναγόμενα στο οικείο έτος φορολογίας, με βάση τα οποία να τεκμηριώνεται επαρκώς, ενόψει των συνθηκών, ότι αυτός έχει το προβαλλόμενο εμπράγματο δικαίωμα και, κατ’ ακολουθίαν, την ιδιότητα του βαρυνόμενου με Τ.Α.Π. ή/και ΕΝ.Φ.Ι.Α., κατά τον κρίσιμο χρόνο γένεσης της αντίστοιχης φορολογικής οφειλής, το ύψος της οποίας επηρεάζεται από την προσβαλλόμενη κανονιστική ρύθμιση. Εν προκειμένω, λαμβανομένου υπόψη ότι το Δικαστήριο έχει κρίνει, σε παρόμοιες περιπτώσεις προσβολής κανονιστικής πράξης προσδιορισμού των τιμών ζώνης, ότι προκύπτει η ιδιότητα του ιδιοκτήτη-βαρυνόμενου και, συνακόλουθα, το έννομο συμφέρον για την άσκηση του ενδίκου βοηθήματος από τίτλους ιδιοκτησίας ή/και αποδεικτικά υποβολής δήλωσης στο κτηματολόγιο, η απόρριψη των αιτήσεων ως απαράδεκτων, χωρίς να χορηγηθεί στους αιτούντες η δυνατότητα θεραπείας της έλλειψης επαρκών και επίκαιρων στοιχείων τεκμηρίωσης του εννόμου συμφέροντός τους, δεν θα ήταν συμβατή με τη διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του Συντάγματος Για το λόγο αυτό, αναβάλλεται η διατύπωση οριστικής κρίσης επί των υποθέσεων.