ΑΠΟΦΑΣΗ
Αlif Αhmadov κ.α. κατά Αζερμπαϊτζάν της 04.05.2023 (αρ. προσφ. 22619/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Έξωση και κατεδάφιση μοναδικής κατοικίας. Αρχή αναλογικότητας. Δικαίωμα σεβασμού της κατοικίας.
Δικαστικές αποφάσεις διέταξαν τους προσφεύγοντες να αποχωρήσουν από τα σπίτια τους και να κατεδαφίσουν αυτά με δικά τους έξοδα γιατί ήταν κτισμένα σε ιδιοκτησία δημοσίου που εκχωρήθηκε σε εταιρεία εξόρυξης πετρελαίου. Οι προσφεύγοντες δεν απέδειξαν στα εγχώρια δικαστήρια ότι είχαν νόμιμο τίτλο ιδιοκτησίας ούτε ότι είχαν καταστεί κύριοι των ακινήτων με έκτακτη χρησικτησία. Άσκησαν καταγγελία για παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία και του δικαιώματος σεβασμού της κατοικίας.
Όσον αφορά το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι οι προσφεύγοντες δεν προσκόμισαν στα εθνικά δικαστήρια αποδείξεις που να κατοχυρώνουν τον νόμιμο τίτλο κτήσης των κατοικιών τους. Διαπίστωσε ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς των προσφευγόντων δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένο και ισχυρό ώστε να ισοδυναμεί με «κατοχή» κατά την έννοια του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου. Ως εκ τούτου απέρριψε την προσφυγή ως προς το σκέλος αυτό ως απαράδεκτη.
Όσον αφορά το δικαίωμα σεβασμού της κατοικίας, το Στρασβούργο διαπίστωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια εστίασαν αποκλειστικά στο γεγονός ότι ο προσφεύγοντες δεν είχαν νόμιμο τίτλο και δεν εξέτασαν το γεγονός ότι θα έμεναν στο δρόμο. Το ΕΔΔΑ έκρινε κατά πλειοψηφία, ότι θα υπήρχε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ εάν η εντολή έξωσης εκτελούνταν χωρίς τα εθνικά δικαστήρια να έχουν προβεί σε επαρκή έλεγχο της αναλογικότητας, υπό το πρίσμα των προσωπικών συνθηκών των προσφευγόντων, και αποφάνθηκε ότι η αναγνώριση της παραβίασης συνιστούσε από μόνη της δίκαιη ικανοποίηση.